Иқтисоди рақамӣ барои кишварҳои муосир, махсусан кишварҳое, ки аз ҷиҳати технологӣ дар ҷустуҷӯи рушди устувор ва самаранокии иқтисодӣ қарор доранд, ҳамчун як воситаи асосии рушди иқтисод ва беҳбудии сифатҳои зиндагии мардум амалӣ гардида истодааст. Тоҷикистон дар соли 2024 таваҷҷуҳ ба ин ҷузъи муҳими стратегияи иқтисодии хешро чун воситаи рушд ва таъмини истиқлолияти иқтисодӣ афзуд. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон дар Паём ба Маҷлиси Олӣ, ки моҳи декабри 2024 пешкаш гардид, зикр намуданд: «Иқтисоди рақамӣ барои рушди устувор ва самараноки иқтисоди мамлакат кӯмак хоҳад кард. Мо бояд ин соҳаҳоро ҳамчун омили муҳими рушд ва беҳбудии шароити зиндагии мардум таҳким диҳем». 

      Дар ҳақиқат ҳам иқтисоди рақамӣ як маҷмуаи фаъолиятҳои иқтисодӣ, хизматрасониҳо ва раванде аст, ки дар он технологияи иттилоотӣ ва алоқа (ИТ) нақши асосиро мебозад. Технологияҳои рақамӣ инчунин дар ҳама бахшҳои ҷомеа ва иқтисод таъсири босазо гузошта, имкон медиҳанд, ки шароит барои рушди устувор ва самараноки тиҷорат, сармоягузорӣ ва истеҳсолоти саноатӣ фароҳам ояд. 

     Президенти мамлакат Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми имсолаашон таъкид намуданд, ки бо истифода аз имкониятҳои иқтисоди рақамӣ мо метавонем, бо ба вуҷуд овардани равандҳои новаторона ва рақобатпазир, рушди иқтисоди миллиро таъмин намоем. Агар аз ин нуқтаи назар масъалаи мазкурро таҳлил намоем, дар тӯли 5 соли охир Тоҷикистон дар рушд ва истифодаи технологияи иттилоотӣ (ИТ) ва интернети баландсуръат ба пешравиҳои назаррас ноил гардидааст. 

     Тафсили расмии Вазорати иқтисод ва тиҷорати Тоҷикистон нишон медиҳад, ки то соли 2024, 75% аҳолии кишвар ба интернети баландсуръат дастрасӣ пайдо намуд, ки дар муқоиса бо 5 соли қабл 20% зиёд мебошад. Аз ин рӯ, заминаи рушди иқтисоди рақамӣ дар кишвар тадриҷан тавсеа ёфтааст.

     Технологияҳои рақамӣ барои Тоҷикистон, ки ба иқтисоди рақамии ҷаҳонӣ пайваст мешавад, имкониятҳои бузург барои рушди бахшҳои гуногуни иқтисод, аз ҷумла, рушди тиҷорати электронӣ, хизматрасонии молиявӣ ва бозори рақамии корхонаҳо ва ширкатҳоро фароҳам меоранд. Бо назардошти ин Президенти кишвар дар Паёмашон таъкид мекунанд: «Ҳукумат барои рушди рақамӣ ва гузариш ба иқтисоди рақамӣ саъйи зиёд менамояд. Мо бояд саъй кунем, ки хидматҳои молиявӣ, ҷалби сармоя ва тиҷорати рақамӣ бо стандарти ҷаҳонӣ мутобиқ шаванд». 

      Дар панҷ соли охир Тоҷикистон ба тавсеаи тиҷорати электронӣ диққати ҷиддӣ додааст, ки нишондодҳои зерин аз он шаҳодат медиҳанд: дар соли 2024, ҳаҷми умумии тиҷорати электронӣ дар Тоҷикистон ба 2,5 миллиард сомонӣ расида, ки дар муқоиса бо соли 2020, ки 1,2 миллиард сомонӣ буд, афзоиши дукарата ё 100%-ро нишон медиҳад. Ин дастоварди назаррас барои иқтисодиёти рақамии кишвар аст, ки инъикоскунандаи пайвастшавии Тоҷикистон ба ҷаҳони рақамии муосир аст. 

      Бо назардошти ин пешравиҳо Президенти кишвар ба зарурати таҳкими инфрасохтори рақамӣ ва истифодаи технологияи муосир барои рушд ва амалӣ намудани ташаббусҳои давлат қайд карданд, ки мо бояд барои таҳкими инфрасохтор, рушди технологияҳои иттилоотӣ ва ба вуҷуд овардани шароити муфид барои соҳибкории рақамӣ кӯшиш намоем. Барои иҷрои ин дастур Ҳукумати Тоҷикистон дар доираи стратегияи ҳамкорӣ бо ширкатҳои ҷаҳонӣ барои ба кор андохтани шабакаи 5G ва пешравии хизматрасониҳои молиявӣ таҳти заминаи рақамӣ тадбирҳои ҷиддӣ андешида истодааст. 

     Васоити молиявӣ ва тиҷорати рақамии кишвар дар якҷоягӣ бо кишварҳои дигар дар марҳалаи ягонаи ҷаҳонӣ якҷо шуда, ба рушди устувор ва ҳамоҳангии иқтисод мусоидат мекунанд. Аммо бояд ба яке аз самтҳои ниҳоят зарури ҷодаи иқтисоди рақамӣ диққати махсус дод, яъне барои устувор кардани рушди иқтисоди рақамӣ пеш аз ҳама бояд ба таҳкими инфрасохтор ва таълимоти рақамии шаҳрвандон таваҷҷуҳи ҷиддӣ зоҳир кард, аз ин рӯ дар Паём гуфта шудааст: «Мо бояд ба инкишофи инфрасохтор ва рушди касбҳои рақамӣ диққат диҳем, зеро ин ҷавҳари рушд дар оянда аст». 

      Дар се соли охир Тоҷикистон 50 млн сомонӣ барои таҳкими шабакаҳои рақамӣ ва рушди марҳилаҳои истифодаи технологияи 5G сарф кардааст. Бо вуҷуди ин, монеаҳои махсуси инфраструктураи гуногуни минтақаҳо ва масъалаҳои қабули омӯзишӣ ва рушди кадрҳо дар соҳаи ИТ барои бахши инфрасохтори рақамии Тоҷикистон мавҷуданд.

      Тоҷикистон дар пайравӣ ба рӯҳияи ҷаҳони имрӯза ва рушди иқтисодҳои рақамии минтақаҳои ҷаҳон қарор дорад ва барои солҳои оянда дар соҳаи рақамӣ нақшаҳои амалӣ ва ояндасозро тарҳрезӣ намудааст, ки инро Президенти кишвар дар суханрониашон махсус таъкид намуданд, ки мо бояд доимо ҷиҳатҳои ҳуқуқии соҳаи рақамиро такмил дода, бештар ба таҳкими захираҳои инсонӣ барои рушди технологияи рақамӣ таваҷҷуҳ кунем. 

      Тибқи нақшаи стратегии ҳукумати Тоҷикистон барои 2024-2025, як қатор лоиҳаҳои стратегӣ барои тавсеа ва таълими соҳибкории рақамӣ ва беҳтар кардани хизматрасониҳои давлат ба назар гирифта шудааст. Вазорати рушди иқтисод ва тиҷорати Тоҷикистон, бо дастгирии созмонҳои байналмилалӣ, кӯшиш дорад, ки то соли 2027, ҳиссаи иқтисоди рақамии кишварро ба 10% ММД расонад. 

      Бинобар ин мо, шаҳрвандони кишвар, бояд ба хубӣ дарк намоем, ки барои Ҷумҳурии Тоҷикистон иқтисоди рақамӣ ба унвони як омили асосии рушд ва таҳкими иқтидори иқтисодӣ, дар айни замон, имкониятҳои бесобиқа ва манфиатҳои калонро фароҳам меорад.

 

 

      Ба ҳамагон маълум аст, ки ҳамасола дар моҳи декабр аз ҷониби Ҷаноби Олӣ, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Паёми навбатӣ ба Маҷлиси Олӣ ироа мегардад. Паёми имсоларо Ҷаноби Олӣ бо ёдоварӣ аз таҷлили 30-юмин солгарди қабули нахустин Конститутсияи давлати соҳибистиқлоли Тоҷикистон оғоз намуданд. Баъдан, Ҷаноби Олӣ нуктаҳои боиси нигаронӣ гардида, сатҳи сифати зисту зиндагӣ ва роҳҳои пешгирӣ намудани онҳоро таъкид карданд. Аз ҷумла, нооромиву низоъҳо дар минтақаҳои гуногуни олам, шиддат гирифтани мухолифатҳои сиёсӣ ва таҳримҳо миёни кишварҳои абарқудрат, мусаллаҳшавии бошитоб, «ҷанги сард», тағйирёбии иқлим, инчунин канда шудани занҷираҳои таҳвили молу маҳсулот ва дигар омилҳои берунӣ моро водор месозанд, ки барои пешгирӣ кардани таъсири манфии онҳо ба иқтисодиёти кишвар тадбирҳои саривақтӣ андешем.

      Дар ин ҷода моро зарур аст, ки дар заминаи амалисозии ҳадафҳои миллиамон, пеш аз ҳама, амнияти миллӣ ва рушди устувори иқтисодиро таъмин намоем ва сатҳу сифати зиндагии мардумро боз ҳам баланд бардорем. Зеро мардуми мо, мисли халқҳои дигар мамолики мутамаддин, ҳуқуқи маънавии зиндагии шоистаро доранд. Дар ин раванд, масъалаи соҳаи маориф, ки яке аз омилҳои муҳими тараққиёти ояндаи мамлакат ба ҳисоб меравад, дар Паём мавриди баррасии васеъ қарор гирифт.

       Бояд қайд кард, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти сарварии Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз нахустин рӯзҳои соҳибистиқлолияти кишвар ба соҳаи маориф таваҷҷуҳи зиёд зоҳир намуд, ки сол аз сол рӯ ба беҳбудӣ ниҳода истодааст.

       Тайи солҳои соҳибистиқлолӣ дар кишвар 3670 муассисаи нави таҳсилоти миёнаи умумӣ, 262 муассисаи томактабӣ ва 35 муассисаи таҳсилоти олии касбӣ сохта, ба истифода дода шуд.

       Айни замон бошад, бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ ва зиёд гардидани шумораи кӯдакону наврасон таъкид гардид, ки муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ ва умумӣ бунёд ва аз навсозӣ гарданд. Аз ҷумла, барои фарогирии 50 фоизи кӯдакони синну соли томактабӣ, ба бунёди 800 муассисаи таҳсилоти томактабӣ ва беш аз 1000 муассисаи таҳсилоти умумӣ эҳтиёҷ аст.

      Ҳамчунин, роҳбарони вилоятҳо ва шаҳрҳо дар панҷ соли оянда, бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ, бояд барои дар ҳар як маҳалли аҳолинишин, ки 100 оила зиндагӣ мекунад, ҳатман бунёд кардани як муассисаи томактабӣ тадбирҳои зарурӣ андешанд.

    Дар муқоиса ба солҳои пеш, имрӯз дар кишвар 4037 муассиса, аз ҷумла 170 литсей ва гимназия, яъне муассисаҳои таълимии типи нав фаъолият менамоянд. Шумораи муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ низ нисбат ба солҳои пеш зиёд гардида, айни замон 48 муассиса бо фарогирии зиёда аз 214 ҳазор нафар донишҷӯ фаъолият доранд. Шумораи муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ низ афзоиш ёфта, 65 литсейи касбҳои техникӣ бо 23 500 хонанда ва курсҳои кӯтоҳмуддати касбомӯзӣ дар назди онҳо бо 12 000 хонанда, инчунин 88 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ – коллеҷҳо бо 106 000 донишҷӯ фаъолият доранд.

      Мақсад аз овардани мисолҳо ин аст, ки таваҷҷуҳи Ҷаноби Олӣ ба соҳаи маориф хеле зиёд аст. Маҳз ҳамин гуна арҷгузорӣ нисбат ба соҳаи маориф аст, ки имрӯз беш аз 117 ҳазор ҷавонони боистеъдод дар донишгоҳҳои бонуфузи давлатҳои пешрафтаи дунё таҳсил менамоянд, ки беш аз 30 фоизи онҳоро духтарон ташкил медиҳанд. Ин рақам нишондиҳандаи он аст, ки соҳаи маориф тайи солҳои соҳибистиқлолӣ то андозае рушд намудааст.

       Дар баробари дастовардҳо, Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чанд масъалаи муҳиме, ки ба зинаи таҳсилоти олӣ иртибот доранд, пешниҳод карданд. Ҳалли ин масъалаҳо боиси баланд гардидани сатҳи сифати соҳа ба ҳисоб меравад. Барои беҳбуд бахшидан ба сифати соҳаи маориф, афроде, ки дар ин самт фаъолият мекунанд, бояд аз технологияҳои муосир ва дараҷаи донистани забонҳои хориҷӣ бархӯрдор бошанд. Онҳо бояд ин донишу технологияҳоро дар раванди таълим васеъ истифода баранд, то аз суръати рушди замони муосир қафо намонанд ва шогирдонашонро низ ба ин раванд ҷалб кунанд.

     Ҳамзамон, дар фазои талаботи ҷаҳони муосир, камол ёфтани омӯзгорон шарт ва зарур аст. Омӯзгорон бояд дар тарбияи насли наврасу ҷавон саъю кӯшиши худро дареғ надошта, шогирдонро мутобиқи талаботи замони муосир ва дар рӯҳияи хештаншиносӣ ба воя расонанд. Ин раванд метавонад насли ҷавону наврасро аз хурофотпарастӣ ва дигар кирдорҳои номатлуб дур созад.

      Бо дарназардошти вазъи кунунии ҷомеаи муосир дар шароити ҷаҳонишавӣ, ки хатари аз байн рафтани арзишҳои инсонӣ дорад, зарур аст, ки аз арзишҳои маънавии гузаштагон, таърихи пурғановати миллати тоҷик ва панду андарзи ниёгон баҳра барем. Мунтазам ба шогирдон ёдовар намудани мероси маънавии аҷдодон муҳим аст, зеро ин усул метавонад насли ҷавонро бо таъриху арзишҳои миллиашон ошно намуда, онҳоро барои ҳифзи ин арзишҳо ва интиқоли онҳо ба наслҳои оянда омода созад.

        Вобаста ба суханони боло, Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд намуданд, ки сабаби асосии бадбахтии ҳар як миллат ва давлат беэътиноӣ ба сифати мактабу маориф, саҳлангорӣ ба тарбияи кӯдак аз хурдсолӣ ва фароҳам наовардани муҳити мусоид барои таълиму тарбия мебошад. То замоне ки тамоми ҷомеа ба мактаб ва низоми маориф рӯй наоварад, миллат дастнигар, хору зор, таҳқиршуда ва афроди он моил ба ҳама гуна ҷиноятҳои сангин боқӣ хоҳанд монд.

     Пешво шахсияте аст, ки ҳадафи мардумро ҳадафи мушаххас қарор дода, масъулияти пешвоиро мардонавор бар дӯш мегирад. Пешвоӣ, албатта, ин нест, ки мустақилона қарор қабул карда, дигаронро дар амалӣ сохтани он ташвиқ карду дурусту нодуруст ва ҳаққу ноҳақ будани он қарор баъд маълум мегардад. Баръакс, Пешво он аст, ки қарори дуруст барои андешаи воқеа пеш аз вуқӯъро мебарорад. Қарори ӯ аз ҷамъбасти ғояҳои пешниҳоднамудаи ҳушмандону мутафаккирон бармеояд ва салоҳияти амалӣ сохтани онҳоро низ ба дасти аҳли фаҳм медиҳад.

     На ҳама дидгоҳ доранд. Назари қазоват дар мавриди масъалае, ки тафсири ҳақоиқ аст, ҳар кас надорад. Ба ҳамин хотир дидгоҳи Пешво дар ҳама маврид аз дигарҳо тафовут дорад, интихоби ӯ саҳеҳ, таъйини ӯ дуруст, аҳду ҷаҳдаш балиғу раъйаш олӣ.

     Ба қавли Манучеҳр Ф:

Ягона гашта аз аҳли замона,

Ба алфози матину раъйи мутқан.

     Чун Пешво ҳидояту роҳнамоии як миллатро бар дӯш дорад, мушкилоту мақосид ва вазифаҳову корҳои ҳангуфт ӯро фарогиранд. Новобаста аз андешаҳои гуногуну афкори мухталиф ба вазъият худро мутобиқ месозад ва қарорҳои асосноку ҳалшаванда мебарорад. Аз байни иттилооти зиёд берун баровардани маълумоту хулосаи мантиқӣ ба фоидаи умум вазифаи ҷонии Пешво аст.

    Барои ин Пешво аз ҷаҳонбинии васеъ, таҷриба ва қобилияти фавқулода бархӯрдор аст. Пешво ҳатман равоншинос аст. Аз ин рӯ, кулли мардум ӯро дармонбахши дардҳо меёбанд ва ба ӯ сахт эътимоду эътиқод доранд. Сифати равоншиносии Пешво инсонҳоро бо худии худ ошно месозад, қудрати ҳувиятҷӯиро дар вуҷудашон зинда нигоҳ медорад, нерӯҳои ботинии инсонҳоро зоҳир месозад ва дар умум, худ саодатнишон аст ва мардумро саодатпартав. 

    Пешво раванди расидан ба ҳадафҳоро саҳл намегирад, аммо истодагариву устувории оқилонае, ки дорад, ҳамеша собитқадам мемонад ва умеди ба мақсад расиданро дар ҷони уммедворон намешиканад. Хуб гуфтааст Ҷомии хушкалом:

Ошиқи собитқадам он кас бувад, к-аз кӯи дӯст,

Рӯ нагардонад, агар шамшер борад бар сараш.

    Чеҳраи зоҳирии Пешво ҷаззоб, дилаш бедору ноб, забонаш фасеҳу дилёб, намуна дар хулқу одоб ва дар рафтору кирдор бемаоб аст.  Ӯ ҳатман қавихотира асту соҳибирода, қавиҳиммат асту соҳибшавкат. Дар акси ҳол агар эҳтиром ҳам дошта бошад, эътимоди мардумро аз даст медиҳад. Ба тасвири Садри Зиё чунин инсон:

 Фасоҳатбаёну балоғатқарин,

Саодатнишону шарафофарин

     Агар андаке аз сифатҳои Пешво ва каме аз хислатҳои пешвоиро баршумурда бошем ҳам, дар ихтисос доштани онҳо ба Пешвои муаззами миллат, Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон шакку тардиде нест.

     Сафари навбатии Пешвои муборакдаму муборакқадами миллат ба Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ба марҳалаи нави рушди ин минтақа рост омад.  Ин сафарро метавон сафари таърихӣ унвон кард. Аз даму дуои мубораки Пешвои муаззам дар чанд рӯзи дар вилоят буданашон офтоби оламгир ҳам ба зиёрати ин диёр омада, аз қадами мубораки ӯ ҳамқадди кӯҳҳои зарманбаъ биноҳои нави замонавӣ қад афрохтанду коргоҳҳову корхонаҳои саноатӣ дари худро ба муштариён боз намуданд. 

     Пешвои миллат фаъолияти тамоми идораву корхонаҳоро мусбат арзёбӣ намуда, ибрози хурсандӣ намуданд, ки Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон бо ҳимояту муроқибати мудовими Ҳукумат сол ба сол ободу тавсеа ёфта, кайфияти зиндагии бошандагони он ба таври пайваста беҳбуд меёбад.  Ҷаноби Олӣ бо имтинон хотирнишон сохтанд, ки мардуми меҳанпарасту заҳматқарини вилоят ба кумаки арзишманди худ дар тавсеаи Тоҷикистони азиз минбаъд низ саҳим хоҳанд буд.

     Аз таассуроти Пешвои миллат чунин бардошт кардем, ки табиати нодиру нотакрори вилоят бо гулу гиёҳҳои шифоиву табобатӣ, бо обҳои дармонбахшу давобахш ва сангҳои қиматарзиши дар қалби ин кӯҳҳо ҷогирифта дили тамоми ҷаҳониёнро тасхир намудааст ва он замоне дур нест, ки ин минтақаи кӯҳӣ ба беҳтарин ҷойҳои тамошобоб табдил меёбад ва чун асоситарин минтақаи содиротӣ дар ҷаҳон муаррифӣ хоҳад шуд. 

Имрӯзҳо хурду бузурги Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон таҳти роҳбарии Раиси росихдаму собитқадам муҳтарам Мирзонабот Алишер Худобердӣ маъракаи қабулу пазироӣ ва гусели навбатии босамару бобаракати Пешвои миллатро сарбаландона баргузор карданд.

    Бошад, ки аз муборакҳузурию муборакдамии Пешвои муаззами миллат хайру баракат дар ин сарзамину офиятмандӣ дар ин мардум ба маротибҳо афзуда гардад.

КОНСТИТУТСИЯ – ҲИМОЯКУНАНДАИ ҲУҚУҚУ ОЗОДИҲОИ ШАҲРВАНДОН

     Воқеан ҳам 6–уми ноябр барои халқу Ватани азизамон Тоҷикистон ниҳоят рӯзи фархундаю муборак, рӯзи тантанаи ҳуқуқҳои инсонӣ, рӯзи иқболу саодатмандӣ, сулҳу озодӣ, амну амонӣ ва фазои босубот буда, дар кишварамон онро ҳамасола бо як шаҳомату наҷобат ҷашн мегиранд.

     Маҳз Конститутсия тарзи идоракунии давлатро муайян намуда, тибқи қонуну қойдаҳои дар он дарҷ гардида давлатдорӣ амалӣ карда мешавад. Мутобиқи Сарқонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар як шаҳрванд соҳиби ҳуқуқ ба таҳсил, ҳуқуқ ба меҳнат, ҳуқуқ ба озодии виҷдон буда, тибқи қонунҳои амалкунанда, дорои озодӣ, баробарҳуқуқӣ ва иштироки фаъолона дар корҳои давлативу ҷамъиятӣ мебошанд. Чуноне, ки сарвари кишварамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд кардаанд: “Конститутсия ба сифати қонуни олӣ заминаҳои ҳуқуқии пешрафти ҷомеаро аз тариқи қабули қонунҳои нав гузошта, муносибатҳои ҷамъиятии мухталифро таҳти танзим қарор медиҳад”.

     Ҷумҳурии Тоҷикистон давлати ягона, ҳуқуқбунёд ва демократӣ буда, ҳамаи он пешравию тараққиёте, ки дар давоми солҳои истиқлолияташ ба назар мерасанд, вобастагӣ ба интихоби роҳи дурусту мусоид барои кишварамон, яъне роҳи рушди конститутсионӣ дорад. Тараққиёти имрӯзаи кишварамон, сарфиназар аз душвориҳову мушкилоти дохилӣ ва беруна, гувоҳ бар он аст, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти раҳбарии фарзонафарзанди миллат Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти дурусти давлатдориву конститутсионӣ қарор дорад.

     Дар ҳақиқат ҳам Конститутсия ва Истиқлолият мафҳумҳое бо ҳам зич алоқаманд буда, ҳамдигарро комилу пура мегардонад, чун Конститутсия яке аз нишонаҳои пурарзиши давлату давлатдорӣ мебошад, ки дар асоси ин санади муҳим соҳибихтиёрии кишвар ба расмият дароварда волоияти қонунро дар он муҳайё месозанд. Ба мисле, ки дар моддаи 10 -уми Сарқонун омадааст: “Конститутсияи Тоҷикистон эътибори олии ҳуқуқӣ дорад ва меъёрҳои он мустақиман амал мекунанд. Қонунҳо ва дигар санадҳои ҳуқуқие, ки хилофи Конститутсияанд, эътибори ҳуқуқӣ надоранд. Давлат ва ҳамаи мақомоти он, шахсони мансабдор, шаҳрвандон иттиҳодияҳои онҳо вазифадоранд Конститутсия ва қонунҳои ҷумҳуриро риоя ва иҷро намоянд...”

      Конститутсия санади низоми қонунгузории мамлакатро инъикос намуда, муносибатҳои ҷамъиятию иҷтимоӣ, иқтисодию сиёсӣ ва фарҳагиро ба низом медарорад. Ва он низом ҳамон вақт пойдор мемонад, агар шаҳрвандон онҳоро поймол накарда, баръакс ҳимоя намуда тибқи он амал кунанд. Пешравии ҳар як давлату миллат ба он вобаста аст, ки дар он шаҳрвандон мутобиқи қонуну қойдаҳои он амал кунад, ки ин нишондиҳадаву ченаки асосии фарҳангу фарҳангдории шаҳрвандон ба ҳисоб меравад.

      Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон кафолатдиҳандаи ҳифзи ҳуқуқ ва озодиҳои шаҳрвандон буда, дар моддаи 14-уми он омадааст: “Ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд ба воситаи Конститутсия, қонунҳои ҷумҳурӣ ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки аз тарафи Тоҷикистон эътироф шудаанд, ҳифз мегарданд. Ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд бевосита амалӣ мешаванд. Онҳо мақсад, мазмун ва татбиқи қонунҳо, фаъолияти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва худидоракуниро муайян мекунанд ва ба воситаи ҳокимияти судӣ таъмин мегарданд ...”.

     Волоияти Конститутсия ҳамчун санади инъикоскунандаи роҳу равиши системаи давлатдории як кишвар, роҳи интихобгардидаи он дар суханони Пешвои миллат чунин қайд гардидааст: “Имрӯз замоне фаро расидааст, ки дар роҳи бунёди давлати ҳуқуқбунёд, демократӣ ва дунявӣ аз сухан ба амал гузарем, аз ин рӯ, бе доштани Конститутсия эҷоди ин гуна давлат номумкин аст.”

Воқеан Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷати сарнавиштсози давлату миллати мо буда, дар асоси он халқи шарафманди тоҷик қисми ҷудонашавандаи ҷомеаи ҷаҳонӣ дониста шуда, соҳибихтиёрӣ, кафолати озодӣ ва ҳуқуқи шахс, баробарҳуқуқӣ ва дустии тамоми миллатҳо дар он таҷассум гардидааст.

     Ҳамватанони азиз, иҷозат фармоед ҳамаи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо ин рӯзи саиду фараҳманд шодбош намоям ва зиндагии босуботу давлати баркамолро барои якояки Шумо таманно намоям!