28 декабри соли гузашта, дар бинои нави мақоми олии қонунгузори мамлакат – Маҷлиси Олӣ, паёми навбатии Роҳбари давлат дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишвар баргузор гардид.

     Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон суханрониашро оиди Сарқонуни мамлакат сар карда, иброз доштанд, ки “Соли 2024 мардуми шарафманди Тоҷикистон 30-юмин солгарди қабули Конститутсияи давлати соҳибистиқлоли худро бо ифтихору шукргузорӣ аз соҳибватаниву соҳибдавлатӣ таҷлил намудаанд”.

Конститутсия ҳамчун санади тақдирсози давлати тоҷикон заминаи ҳуқуқии давлатдории мустақил, соҳибихтиёрии миллӣ ва рушди ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷомеаи кишвар, аз ҷумла, соҳаи тандурустиро фароҳам овардааст.

     Сарқонуни давлати Чумҳурии Тоҷикистон ҳимояи ҳуқуқи ҳар як шаҳрванди мамлакатамонро дар ҳифзи саломатӣ ва истифода аз ёрии тиббии ройгон дар муассисаҳои нигаҳдории тандурустии давлатӣ таъмин менамояд.

     Бояд ишора намуд, ки Пешвои миллат доимо дар ҳар як суханрониаш дар баробари дигар самтҳои афзалиятноки кишвар, ба яке аз масъалаҳои ниҳоят дараҷа муҳим ва афзалиятнок, яъне беҳдошти саломатӣ ва солимии миллат ва дастрасӣ ба хизматрасониҳои ҳаматарафаи тиббӣ, ишора менамоянд: “Ҳукумати мамлакат барои таъмин намудани фаъолияти босамари муассисаҳои соҳаи тандурустӣ ва баланд бардоштани сатҳу сифати хизматрасониҳои тиббӣ ба аҳолӣ тадбирҳои заруриро амалӣ гардонида истодааст”. Масалан, дар доираи нақшаи корҳои ободониву бунёдкорӣ ба истиқболи ҷашни 35-солагии истиқлоли давлатӣ, дар се соли охир дар мамлакат 660 иншооти соҳаи тандурустӣ, 480 иншооти варзишӣ, 175 иншооти фарҳангиву фароғатӣ ва ҳазорҳо иншооти дигари истеҳсоливу иҷтимоӣ бунёд ва ба истифода дода шуданд.

      “Дар соли 2025-ум барои соҳаи тандурустӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ 4,3 миллиард сомонӣ пешбинӣ гардидааст, ки нисбат ба соли 2024-ум 840 миллион сомонӣ зиёд мебошад”.

Сарвари Давлат қайд карданд, ки дар давоми чанд соли охир Ҳукумати Тоҷикистон бинои Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, ки кормандони он дар шароити бисёр номусоид фаъолият мекарданд, инчунин, биноҳои ду муассисаи бузурги таҳсилоти олии тиббӣ – Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абӯалӣ ибни Сино ва Донишгоҳи давлатии тиббӣ дар вилояти Хатлонро бо беҳтарин шароит бунёд карда, ба истифода дод.

      Роҳбари давлат ба тайёр кардани кадрҳои баландихтисос дар ҳар соҳа ҳамеша диққати ҷиддӣ медиҳанд ва дар китобашон “Чеҳраҳои мондагор” дар бораи фарзанди бузурги халқи тоҷик Абӯалӣ ибни Сино қайд кардаанд, ки: «Шайхурраис Абӯалӣ ибни Сино яке аз бузургтарин файласуфон, олимон, табибон ва адибони тоҷику форс буда, дар рушду камоли тамаддуни ҷаҳонӣ саҳми барҷаста дорад. Воқеан, нақши барҷастае, ки Ибни Сино дар таърихи фарҳанги миллат ва башарият гузоштааст, номи ӯро барои аҳли ҷаҳон азиз ва ҷовидонӣ гардонидааст. Ба шарофати осори абадзиндаи хеш Ибни Сино имрӯз низ ҳамзамон ва ҳамқадами ҷомеаи башарӣ мебошад».

     Ин суханҳои Пешвои миллат дар бораи кору фаъолияти Ибни Сино чун сармашқ барои хатмкунандагони Донишгоҳҳои тиббии мамлакатамон хизмат мекунанд. Зеро ҳар як хатмкунанда, ҳангоми соҳиби дипломи табибӣ шудан савганд ёд мекунад, ки вориси арзандаи табиби машҳур Абӯалӣ Ибни Сино бошад, то ки дониш ва малакаи тиббии худро баҳри табобати бемориҳо ва ҳифзи саломатии инсон бахшад.

     Воқеан бояд кайд кард, ки Абуалӣ ибни-Сино, дар асари безаволи худ “Ал-қонун фи тиб” масъалаҳои тибро бо асосу далелҳои мушаххас инъикос намуда, дар бораи саломатӣ чунин навиштаанд: “...саломатӣ на танҳо вобаста ба ҷисм, балки ба ҳолати руҳӣ ва эҳсосот низ вобастагӣ дорад”.

    Роҳбари кишвар барои тарғиби тарзи ҳаёти солим, пешгирӣ аз бемориҳои гуногун, роҳ надодан ба фавти модар ва кӯдак, бо нуқсонҳои вазнини ҷисмонӣ (маъюбӣ) таваллуд нашудани насли ояндасози миллати куҳанбунёди тоҷик, пешгирӣ аз воридоти дорувории қалбакӣ ва истифодаи он бо кормандони соҳаи тиб пайваста суҳбату вохӯриҳо мегузаронанд.

     Ҳама вақт дар суханрониашон Пешвои миллат аз аҳаммияти хӯроки солим, яъне тайёр ва омода намудани хӯрок аз меваю сабзавоти аз ҷиҳати экологӣ тозаи ватанӣ, варзиш ва фаъолияти ҷисмонӣ, ки на танҳо ба саломатии ҷисмонӣ балки ба ҳолати равонӣ кӯмак мерасонад, таъкид мекунанд. Бо суханони пандомезаш дар бораи муносибати хуб, рафтор ва гуфтори нек бо волидайн, оила, зану фарзанд, хешу табор, дӯстон, умуман бо ҳамаи инсонҳо, новобаста аз миллат, нажод, дин, мазҳаб, ки ҳолати рӯҳӣ ва равонии шахс аз ин беҳтару хубтар мегардад, насиҳат мекунанд.

      Муҳимтарин нуқтаро, ки Пешвои миллат доимо таъкид мекунанд, ин масъалаи барҳам ва роҳ надодан ба никоҳи хешутабории наздик аст: “Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки солҳои охир дар заминаи никоҳҳои хешутабории наздик таваллуди фарзандони маъюб зиёд гаштааст. Воқеан, илми тиб зараровар будани никоҳҳои хешутабории наздик, аз ҷумла сабабҳои таваллуди фарзандони дорои нуқсҳои ақливу ҷисмониро аз чунин никоҳҳо исбот намудааст. Мо бояд аз ин ишораву фармудаҳо хулоса бароварда, эҳтиёткор бошем, таъкидҳо ва гуфтаҳои гузаштагонро фаромӯш накунем, аз илми муосири тиб ва дастовардҳои он огоҳона истифода намоем, то ки генофонди миллати азизамон ҳифз гардад ва наслҳои солим оилаҳои моро боз ҳам хушбахттар намоянд”.

      Дар баробари ҳамаи ин ғамхориҳо, ба ҳар як шаҳрванди ватанамон маълум аст, ки бо соҳибистиқлол гаштани Тоҷикистон, Ҳукумати мамлакат барои бо тарҳи замонавӣ сохтани биноҳои тиббии таҳсилоти олӣ, колеҷҳо ва бунгоҳҳои тиббӣ, ё ин ки таҷдиду азнавсозии муассисаҳои тиббӣ, ки дар даврони Шӯравӣ сохта шуда буданд, ҷидду ҷаҳди зиёд намуда, онҳоро бо беҳтарин усул таъмир карда, ба истифода дод: “Умуман, дар 33 соли соҳибистиқлолӣ, ғайр аз таъмиру таҷдиди муассисаҳои мавҷудаи соҳаи тандурустӣ, бо истифода аз ҳамаи имкониятҳо 3076 муассисаи нави тиббӣ бунёд карда шуд”.

      Дар баробари корҳои амалигардида Пешвои миллат ба роҳбарияти Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо як қатор супоришҳои мушаххас доданд, аз қабили:

- дар ҳамкорӣ бо соҳибкорону сармоягузорон ҷиҳати то ҷашни 35-солагии истиқлоли давлатӣ пурра бартараф намудани мушкилоту масъалаҳои муассисаҳои тандурустӣ тадбирҳои мушаххас андешанд;

- тайёр намудани мутахассисон ва бо кадрҳои баландихтисос таъмин намудани муассисаҳои тиббӣ;

- паст будани сифати доруворӣ ва истифодаи самараноки таҷҳизоти ҳозиразамони тиббӣ;

- барои ислоҳи камбудиҳои ҷойдошта, таъмин намудани рушди бомароми соҳа ва тарбияи кадрҳои баландихтисос тадбирҳои зарурӣ андешида, хизматрасонии босифати тиббӣ ва фаъолияти босамари муассисаҳои тиббиро таъмин намоянд.

       Бо боварии комил метавон гуфт, ки бо бартараф намудани камбудиҳои ҷойдошта соҳаи тандурустӣ метавонад, барои беҳдошти саломатии аҳолии мамлакатамон саҳми боз ҳам бештари худро гузорад.

 

     Яке аз нуқтаҳои асосии сиёсати дохилии Тоҷикистонро дар давоми панҷ соли охир, ин гузаштани хоҷагии халқи мамлакат ба самти саноатикунонии истеҳсолот ташкил медиҳад. Бо дарназардошти аҳаммияти бузурги соҳаи саноат барои пешрафти мамлакат, Ҳукумати Тоҷикистон солҳои 2022–2026-ро «Солҳои рушди саноат» эълон намуд ва ин натиҷаи хубро ба бор овард. Дар даврони истиқлоли давлатӣ дар Тоҷикистон беш аз 3 ҳазор корхонаи саноатӣ бо 54 ҳазор ҷойи корӣ сохта, ба истифода дода шуд, аммо бо назардошти суръати афзоиши аҳолӣ ин нишондиҳанда ҳанӯз ба талаботи замони муосир ҷавобгӯ буда наметавонад, гарчанде, ки нисбат ба замони Шӯравӣ хеле зиёд аст. 

     Дар давоми солҳои Шӯравӣ дар ҷумҳурӣ 358 корхонаи саноатӣ бо 33 ҳазор ҷойи корӣ фаъолият дошт. Дар муқоиса бояд қайд намуд, ки танҳо дар давоми солҳои 2022–2023 дар кишвар беш аз 1200 коргоҳу корхонаи нави истеҳсолӣ бо 11 ҳазор ҷойи корӣ таъсис дода шуданд. 

     Дар Паёми Пешвои миллат аз 28-уми декабри соли 2024 қайд гардид, ки дар доираи ҳадафи стратегӣ оид ба саноатикунонии босуръати кишвар дар панҷ соли охир ҳаҷми маҷмуи маҳсулоти саноатӣ аз 27 миллиард ба 53 миллиард сомонӣ расонида шуд, ки қариб ду баробар зиёд мебошад. Дар ин давра дар кишвар беш аз 2040 корхонаи саноатӣ ва 74 ҳазор ҷойи корӣ таъсис дода шуд. 

     Ин натиҷа ҳанӯз аз супориши Пешвои миллат кам мебошад, зеро мебоист 100 ҳазор ҷойҳои нави корӣ барои аҳолии мамлакат дар самти саноат таъсис дода шавад. Бо мақсади расидан ба ин ҳадафи стратегӣ, мебоист рушди комплексии саноат таъмин гардад, ки он инкишофи баробари соҳаи энергетика ва роҳсозиро ҳамчун инфрасохтори асосии соҳаи саноат дар назар дорад. Танҳо дар сурати рушди роҳсозӣ ва истеҳсоли кофии энергетика, Тоҷикистон метавонад саноати калони истеҳсолиро ба роҳ монад. 

     Бо ҳамин мақсад дар Паёми Пешвои миллат вазифаи таҷдиду азнавсозии роҳҳои мошингард ва сари вақт ва бо риояи меъёрҳои муосир амалӣ намудани бунёду азнавсозии роҳҳои дорои аҳамияти байналмилалиро зарур шуморид. Барои нигоҳдорӣ ва истифодаи дурусти роҳҳо, ташаккули долонҳои нақлиёти транзитӣ ва инфрасохтори онҳо ба вазоратҳои дахлдор супориш дода шуд, ки дар ин самт тадбирҳои заруриро амалӣ намоянд. 

     Дар умум, барои Тоҷикистон рушди босуръати саноат яке аз роҳҳои ҳалли масъалаи рафъи камбизоатӣ ва кам кардани муҳоҷирати меҳнатӣ мебошад. Пешвои миллат дар Паёми имсола қайд карда буданд, ки дар соҳаҳои мухталифи иқтисоди кишвар беш аз 4,1 миллион ҷойи корӣ таъсису барқарор карда шудааст. 

     Аммо бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ, ба Ҳукумати кишвар, роҳбарони вазорату идораҳо, раисони вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо супориш дода шуд, ки дар панҷ соли оянда дар ҳамаи соҳаҳои иқтисоди миллӣ беш аз 1 миллиону 400 ҳазор ҷойи кории навро барои ҷавонон таъмин намоянд. 

     Бо дарназардошти ин қисмати далелҳо хулоса кардан мумкин аст, ки Паёми Пешвои миллат барномаи рушди саноатро ҳамчун самти афзалиятноки таъмини даромади буҷети давлат, аҳолӣ ва ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон баррасӣ карда, иҷрои онро вазифаи ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон мешуморад. 

     Замони муосир бо тамоми тағйироту дигаргуниҳои ҳаррӯза инсониятро водор мекунад, ки тамоми нерӯву вақти худро ба омӯзиш – омӯзиши босифат равона намояд. Имрӯз  маориф дар қиёс бо мушкилотҳои геополитикӣ яке аз масъалаҳои мубрам дар ҷаҳони муосир ба ҳисоб меравад. Чунки ояндаи ҳар як давлату кишвар ба рушди ин соҳа вобастагии аввалиндараҷа дорад. Аз ин рӯ масъалаи мазкур дар ҳар як Паёми Пешвои Миллат меҳварӣ буда, онро нишон медиҳад, ки ҳукумати ҷумҳурии Тоҷикистон афзалиятнок будани соҳаи илму маорифро дар таҳким бахшидани давлатдорӣ, беҳбуд бахшидани сифати зиндагии шаҳрвандон, сулҳу субот омили муҳим шумурда, ба он таваҷҷуҳ зоҳир менамояд. Пешвои Миллат дар Паём марбут ба ин масъала изҳор намуданд: «... то вақте ки тамоми ҷомеа ба мактаб ва низоми маориф рӯй наоварад, миллат дастнигар, хору зор, таҳқиргашта ва афроди он моил ба ҳама гуна ҷиноятҳои сангину пешгӯйинашаванда боқӣ хоҳад монд».

       Хушбахтона, бо шарофати истиқлолияти давлатӣ ва сулҳу субот, муаррифии сазовори Тоҷикистон дар арсаи байналмиллалӣ аз тарафи Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тамоми роҳҳо ва имкониятҳои таҳсил дар кишварҳои дилхоҳи ҷаҳон барои насли ҷавон кушода аст ва тавре дар Паёми имсола Пешвои миллат қайд карданд: «... дар замони соҳибистиқлолӣ беш аз 117 ҳазор ҷавонони боистеъдоди мамлакат барои таҳсил ба донишгоҳҳои бонуфузи 42 кишвари пешрафтаи ҷаҳон фиристода шудаанд», дар дохили кишвар бошад «… 65 литсейи касбҳои техникӣ, яъне муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ бо 23 500 хонанда ва курсҳои кӯтоҳмуддати касбомӯзӣ дар назди онҳо бо 12 000 хонанда, инчунин, 88 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ – коллеҷҳо бо 106 000 донишҷӯ фаъолият доранд».

       Имрӯз ҳукумати кишвар тамоми имкониятҳо ва нерӯву иқтидорашро ба он равона сохтааст, ки соҳаи илму маориф дар сатҳи баланд қарор ёбад: «… рушди илму маориф калиди пешрафти ҳамаи соҳаҳо ва омили муҳимтарини таъмин намудани ояндаи босуботи давлат ва фардои босаодати ҷомеа ба ҳисоб меравад» ва яке аз самтҳое, ки дар панҷсолаи минбаъда ба он диққати аввалиндараҷа дода мешавад, ин «Рушди сармояи инсонӣ бо роҳи омӯзиш ва бозомӯзии кадрҳо доир ба технологияҳои иттилоотӣ дар дохил ва хориҷи кишвар ва баланд бардоштани маърифати истифодаи технологияҳои рақамӣ» ҷиҳати пешбурди иқтисоди рақамӣ мебошад, ки дар оянда аз вазифаҳои муҳим ба шумор меравад.

       Бояд гуфт, ки омӯзиш, ки аз зинаи таҳсилоти томактабӣ оғоз мегардад, танҳо воситаи ба даст овардани дониш набуда, он як навъ сармоягузорӣ ба оянда аст. Дар ҷаҳони муосир низ бузургтарин сармояи инсонӣ ин донишҳои дақиқи илмӣ мебошанд, ки барои пешрафти захираҳои инсонӣ нақши асосӣ ва ҳалкунанда доранд. Маҳз дониш ҷаҳони беохири имкониятҳоро барои ҳар як фард мекушояд, ҳудуди фаҳмишро васеъ мекунад ва калиди рушди шахсӣ ва касбӣ ба шумор меравад. Ҷаҳони имрӯзро бе пешрафти илму маориф наметавон тасаввур намуд. Зеро тамоми кишварҳое, ки имрӯз ҷаҳон зери нуфузу қудрати онҳо қарор дорад, бешубҳа, пайвандӣ ба пешрафти илму маориф ва техникаву технологияро доранд. Пешвои миллат дар Паёми имсола маҳз ҳамин нуқтаро қайд намуд, ки «ҳамеша дар хотир бояд дошт, ки ҳамаи пешравию пирӯзии ҳар як давлат ва ҷомеаро мактаб ва илму дониш таъмин мекунад».

        Дар замони муосир ғояи таҳсилоти давомнок яке аз тамоюлҳои ҷаҳони муосир ба ҳисоб рафта, барои инсон имконият медиҳад, дониши сатҳи муносиб дошта бошад, бо пешрафти техникаву технологияи ҳозиразамон ҳамқадаму ҳамроҳ бошад. ҳамчунин тавассути омӯзиши давомноки расмӣ ё ғайрирасмӣ имконияти кору фаъолият барои тамоми табақаҳои аҳолӣ пешбинӣ карда мешавад ва барои хубтару беҳтар кардани шароити зиндагӣ як воситаи хеле дастрас ба шумор меравад. Илова бар ин омӯзиши давомдор дар ташаккули шахсияти бомаърифат ва муваффақ барои худтакмилдиҳӣ, кушодани потенсиалҳои худ ва баланд бардоштани рақобатпазирӣ муайян мегардад. Дар ин ҷаҳони зудтағйирёбанда, агар пайваста дар омӯзишу ҷустуҷӯ набошем, сатҳи омодагиамон ба талаботҳои ҷаҳони муосир ҷавобгӯ нахоҳанд буд. Зеро, ҳар яки мо хуб дарк мекунем, ки таҷрибаи ҳаётӣ ва касбиамон чӣ қадар зиёд бошад ҳам, малакаҳои кор бо компютер ва дигар технологияи ҳозиразамонро иваз карда наметавонад. Коршинос Джули Винкл Джилиони дар бораи аҳаммияти таҳсилоти давомдор чунин менависад: «Одамоне, ки дар соҳаи худ шуҳрат ва саҳми назаррас ба даст овардаанд, уҳдадории амиқ ва эҳтиром ба омӯзиши мутассил доранд ва афзалияти онро дар ҳаёти худ мубодила мекунанд.

       Аз ин бармеояд, ки таҳсилоти давомдор хоҳ дар шакли расмӣ бошад, хоҳ ғайрирасмӣ дар пешрафту такмили донишу маҳорат ва малакаи ҳар як шахс муҳим буда, дар баробари ин барои манфиати ҷомеа равона шудааст.

       Бояд гуфт, ки муҳиммияти таҳсилоти давомнок барои худи инсон ва барои ҷомеа аз он фаротар аст, ки мо фикр мекунем:

- аввал ин ки рушди касбӣ ва пешрафт дар бозори рақобати меҳнат пайгирии тамоюлҳои соҳаро талаб мекунад, малакаҳои нав ба даст меорад, таҷрибаро васеъ мекунад;

- дувум, пешрафти босуръати ҷаҳони муосир бидуни мутобиқ шудан ба пешрафтҳои технологӣ ғайриимкон аст. Масалан, барои мутахассиси муосир донистани танҳо барномаҳои Word ва Excel кам аст. Қобилияти кор бо технологияҳо ва барномаҳои дигаре, ки тамоми ҷаҳон рӯ ба онҳо овардааст, зарур аст;

- таҳсилоти давомноки ҷаҳонбинии зеҳниро васеъ мекунад, огоҳии фарҳангиро баланд мебардорад ва ба фаҳмиши ҳамаҷонибаи ҷаҳон мусоидат мекунад;

- дигар ин ки барои афзоиши сарватҳои миллӣ дар баробари захираҳои моддӣ, рушди сармояи инсонӣ дар ҷаҳони муосир аҳаммияти бештареро касб кардааст ва табиист, ки яке аз шароитҳое, ки барои пасандоз кардан ва истифодаи бомуваффақияти ин сармоя ба шумор меравад, ин боз ҳам таҳсилот мебошад.

       Пешвои миллат, Президенти кишвар дар Паёми соли гузашта ба масъалаи рушди сармояи инсонӣ таваҷҷуҳ карда, қайд карданд, ки «Рушди сармояи инсонӣ омили калидии баланд бардоштани сатҳу сифат ва самаранокии соҳаҳои иҷтимоӣ, махсусан, маорифу тандурустӣ, илму инноватсия, инчунин, фаъолияти самараноки муассисаҳои илмӣ мебошад».

      Хушбахтона, дар кишвари азизи мо, аз тарафи ҳукумати мамлакат барои баланд бардоштани сатҳи афзоиши шумораи аҳолии қобили меҳнат, соҳибкасб намудани табақаҳои гуногуни кишвар марказҳои касбомӯзию хизматрасонӣ ва рушди малакаҳо мавриди истифода қарор додааст, ки «фаъолияти онҳо дар соҳибкасб гардонидани шаҳрвандон ва бо сертификатҳои байналмилалӣ таъмин кардани касбомӯзон нақши муҳим хоҳад дошт». Илова бар ин, бо қарори ҳукумати ҷумҳурии Тоҷикистон дар тамоми шаҳру ноҳияҳои кишвар барои омӯзиши забонҳои англисӣ ва русӣ тамоми кормандони корхонаҳои давлатӣ курсҳои забономӯзӣ ташкил карда шудаанд. Ин иқдомест, ки тамоми табақаҳои аҳолии кишвар ба таҳсилоти давомнок фаро гирифта шуда, бори дигар исбот месозад, ки омӯзиш як марҳилаи беохир аст ва барои такмил додани донишу малака, ё худтакмилдиҳӣ синну сол бояд монеа набошад ва муҳим он аст, ки ин падида на танҳо ба пешрафти худи шахсият, балки ба манфиати ҷомеа равона карда шавад.

 

      Манбаҳои истифодашуда:

1. Паёми Президент, 2023 / https: // www.mfa.tj / tg / main / view / 11820 / pajomi-prezidenti-jumhurii-tojikiston-muhtaram-emomali-rahmon-dar-borai-samthoi-asosii-sijosati-dokhili-va-khorijii-jumhuri.

2. Паёми Президент, 2024 / https: // www.mfa.tj / tg / main / view / 11820 / pajomi-prezidenti-jumhurii-tojikiston-muhtaram-emomali-rahmon-dar-borai-samthoi-asosii-sijosati-dokhili-va-khorijii-jumhuri.

3. Значение непрерывного образования в развитии личности. https://infourok.ru/doklad-na-temu-znachenie-neprerivnogo....

4. Некшоева Ш.С. Порчаҳои Паёми Сарвари давлат оиди таҳсилот// Илҳом аз Паём.- Душанбе: «Сифат-Офсет», 2024. – С. 154-160.

 

      Азизтарин, муқаддастарин, волотарин сарпаноҳ барои инсон Ватан аст. Ҳар як инсон, аз соати ба дунё омаданаш ба ҳар зарра хоку ба ҳар қатра оби Ватан он қадар дил мебандад, ки бе он наметавонад хушбахт бошад. Меҳри Ватан беканор аст, мисли меҳри модар, ки онро касе аз дили мо берун оварда наметавонад. Касе, ки Ватани худро дӯст намедорад, ӯро нангу номус, саодати абадӣ нест. Ҳар боре, ки ба суханони Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гӯш медиҳам ва суханони дар васфи Ватан гуфтаашонро мешунавам, беихтиёр тамоми ҳастии ман ба меҳри хоку оби Ватан дода мешавад. Ман худамро дар канори рӯди диёр, замини аҷдодӣ, саҳроҳои пур аз гулу гулзор ва дар доманаи кӯҳҳои сар бар афлоккашида мебинам. Бо ҳар бори муроҷиат ба калимаи «Ватан» ман аз пештара дида, маъно ва муҳаббати онро бештару бештар эҳсос мекунам. 

       Хушбахт касест, ки дар Ватани азизаш ба камол мерасад, касбу ҳунар меомӯзад, пайи ободии он хизмат мекунад ва аз он ифтихор мекунад, зеро Ватан ҷоест, ки хуни нофамон дар он ҷо рехтаасту қадамҳои кӯчаки мо дар замини он устувор гардидааст.  Шоиреро дар тамаддуни миллат пайдо кардан мумкин нест, ки ватанашро тараннум накарда бошад. Аксари шоирон аз муҳаббати ватани аҷдодиашон ба исми хеш номи зодгоҳашонро илова мекарданд, масалан Абуабдуллоҳ Рӯдакӣ, Кисоии Марвазӣ, Фирдавсии Тӯсӣ, Носири Хусрави Қубодиёнӣ, Саъдии Шерозӣ ва ҳазорҳо бузургони дигар. 

      Ҳаким Абулқосими Фирдавсӣ дар асари безаволи худ «Шоҳнома», ки саршори ғояи ватандӯстиву ватанпарастист, ҳифзи ватанро аз баҳои ҷон боло гузоштааст. Рустам, ки тимсоли худи Фирдавсӣ аст, баҳри муҳофизати Эрон ҳатто фарзандашро (албатта, надониста) қурбон намуд.  Барои Носири Хусрав Хуросон ва Балх як умр ҳамчун ватани аҷдодӣ намунаи муҳаббати бепоён хизмат карданд. Новобаста аз он, ки ӯ аксари умрашро дар ғарибӣ ва 30-соли охири умрашро дар ғори Юмгон гузаронда буд, як лаҳза ҳам аз муҳаббат ва ёди Хуросон ва Балх фориғ набуд. 

       Шоири ҷанговари адабиёти муосири тоҷик Ҳабиб Юсуфӣ ватанашро хонаи умед, бахшандаи бахту саодат ва модари меҳрубон номида қайд мекунад, ки ҳар гоҳ ба даст қалам гирифта, шеър эҷод карданӣ шавад, пеш аз ҳама забонаш «Ватан» мегӯяд. Ватан сарчашмаи илҳоми шоир будааст.  Инсони беватан монанди моҳии берун аз дарё ва мурғи дур аз чаман афтода аст, ки як умр дар ёди Ватан месӯзанд. Зеро ҳеҷ ҷои олам мисли Ватан азиз нест. Ватан хонаи умеди ҳар як инсон аст. 

       Бо ҳукми тақдир солҳои 90—уми асри ХХ дар сарзамини тоҷикон, ки Истиқлолият нав насибаш гашта буд, фалокати азим ба вуқуъ омад. Ҷанги хонумонсӯз, ҷанги бародаркуши таҳмилшуда ба сари мардум бадбахтии сахт овард ва як қисмашонро хонавайрон, сарсону саргардон, беманзилу макон, дур аз Ватан кард.  Аз шунидаҳоям, зану мард, пиру ҷавон — онҳое, ки дур аз Ватан афтода буданд, ягона орзуашон ин буд: «Тинҷию осудагӣ дар мамлакат, сулҳу ваҳдати абадӣ ва бозгашт ба Ватан». 

Хушбахтона, ба ҳамаи ин фоҷиаҳо, бесарусомониҳо, хонавайронкуниҳо оғоз аз моҳи ноябри соли 1992 дар Иҷлосияи тақдирсоз ва таърихии XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо даъвати сардори хирадманд, миллатдӯст, ватанпарвар, Президенти кунунии кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон хотима бахшида шуд. 

       Солҳо паси сар шуданд, мардуми гуреза ба Ватан баргашт ва ғарибони ба Ватан баргашта кафи хоки замини аҷдодиашро бӯсида, ба чашмонашон молида ин суханҳоро ба забон меоварданд: «Мо, ки ба ғурбат афтодем, танҳо як ормон доштем: бозгашт ба Ватани азиз, бори дигар аз ҳавои софи диёр нафас гирифтан, хокашро ба дидаҳо молидан». 

Оре, ватандӯсти ҳақиқӣ он аст, ки аз гузаштаи худ ифтихор намояд, баҳри ободии кишвари азизаш саъю талош варзад. Барои худшиносиву худогоҳӣ, барои ватандӯсти ҳақиқӣ буданамон, бояд ҳар яки мо аз таъриху тамаддуни гузаштаву имрӯзаи худ огоҳ бошем, зеро таърих моро аз худшиносии маҳаллӣ ба худшиносии миллӣ бурда мерасонад. Чуноне ки Роҳбари давлати мо мегӯянд, “таърих пайвандгари наслҳои гузаштаву ҳозираву оянда аст”!