Навидҳои рӯз

Душанбе, 24 Феврал 2025

РӮЗИ ҲИМОЯТГАРОНИ ВАТАН МУБОРАК!

РӮЗИ ҲИМОЯТГАРОНИ ВАТАН МУБОРАК!

Ҳамдиёрони азиз!

Имрӯз мо яке аз санаҳои муқаддасу пурифтихори давлатдории худро ҷашн мегирем – Рӯзи ҳомиёни далеру шуҷои Ватан!

Ин рӯз на танҳо рамзи ифтихору сарбаландии мардуми Тоҷикистон, балки нишонаи садоқат ва далерии афсарону сарбозонест, ки шабу рӯз дар ҳифзи сарзамини аҷдодиамон қарор доранд.

Аз лаҳзаи таъсисёбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон то имрӯз, Артиши Миллӣ роҳи пуршараферо тай намуда, ба як сипари боэътимод ва қувваи бузурги мудофиавӣ табдил ёфтааст. Ҳар як ҷавони ватандӯст хизмат ба Ватанро ҳамчун қарзи муқаддас ва нишонаи садоқати бепоён ба халқи худ медонад!

Бахусус, ҷавонони ғайратманди имрӯза, ки бо иродаи мустаҳкам ва муҳаббати бепоён ба диёри худ омодаанд, дар сафи Артиши миллӣ хизмати содиқона анҷом диҳанд, боиси ифтихор ва шараф мебошанд. Меҳру садоқат ба Ватан, ҷасорат ва ватандӯстӣ – ин сифатҳое ҳастанд, ки дар вуҷуди ҳар як ҳомии далери марзу буми мо ҷой доранд.

Ҳамзамон, мо ба собиқадорони Артиши миллӣ эҳтироми амиқи худро баён мекунем, зеро маҳз онҳо бо ҷоннисориҳои худ барои оромии мардум ва пойдории сулҳ заҳмат кашидаанд. Имрӯз онҳо ба насли ҷавон ҳамчун намунаи ибрат хизмат мекунанд ва таҷрибаҳои гаронбаҳои худро ба афсарону сарбозони наврас меомӯзонанд.

Эҳтиром ва ифтихор – ба ҳама ҳомиёни далеру шуҷои Ватан!

Сарбаландӣ ва қувват – ба ҳар як афсару сарбози Тоҷикистон!

Тинҷиву осудагӣ ва пешрафти устувор – ба тамоми мардуми азизи кишвар!

Бо камоли ифтихор, Институти илмҳои гуманитарии ба номи академик Баҳодур Искандаров ҳамаи афсарону сарбозон, собиқадорони ҷангу меҳнат ва кулли ҳамватанони азизро бо Рӯзи ҳомиёни Ватан табрику таҳният гуфта, ба ҳар яки шумо тандурустӣ, иродаи қавӣ ва комёбиҳои бузург орзу менамояд!

Рӯзи ҳомиёни Ватан муборак, ҳомиёни шуҷои Тоҷикистон!

Муфассал ...

Ҷумъа, 21 Феврал 2025

21-уми феврал - Рӯзи байналмилалии забони модарӣ муборак бод!

21-уми феврал - Рӯзи байналмилалии забони модарӣ муборак бод!

Имрӯз дар тамоми дунё мардум як рӯйдоди муҳимеро ҷашн мегиранд, ки он Рӯзи байналмилалии забони модарӣ ҳаст. Забоне, ки танҳо воситаи иртибот набуда, балки бахши ҷудоинопазир аз фарҳанг, таърих ва ҳувияти мо мебошад. Ин рӯз фурсати олӣ барои ба ёд овардану таъкид аз боигарӣ ва гуногунии забонҳои ҷаҳон, аҳаммияти ҳифзу ташаккули онҳо аст. Ҳар як забон ин таърих, қабати фарҳангӣ ва инъикоскунандаи эҷодиёти шифоҳии халқиятҳои гуногун ба ҳисоб меравад.

Забони модарӣ... Чӣ қадар калимаи ширин ва азиз аст ин! Ин нахустин суханон, нахустин ҳарфҳоест, ки мо дар кӯдакӣ аз модар мешунавем. Ин забонест, ки бо он мо фикр мекунем, эҳсос мекунем ва бо дигарон муошират мекунем. Забони модарӣ - ин ганҷи бебаҳост, ки аз насл ба насл мегузарад ва моро бо таърих, фарҳанг ва анъанаҳои миллатамон пайванд медиҳад.

Дар ҷаҳони имрӯза, ки пур аз гуногунии забонҳост, ҳар як забон дорои арзиши беназир аст. Ҳар як забон - ин як олами бузург аст, ки дар он фарҳанг, таърих ва таҷрибаи халқ таҷассум ёфтааст. Гуногунии забонҳо - ин сарвати умумибашарист, ки бояд ҳифз ва қадр карда шавад. Дарку эҳтиром ба гуногунзабонӣ – ин роҳ ба тақвияту ҳамдигарфаҳмии байни милатҳову нажодҳои мухталиф мебошад.

Бигзор ин рӯз моро ба омӯзиши минбаъда ва нигоҳ доштани тозагӣ ва зебоии он илҳом бахшад. Бигзор он як такони қавӣ барои рушд ва шукуфоии забонҳо ва фарҳангҳои мо, таҳкими минбаъдаи ҳамкориҳои байналмилалӣ дар асоси эҳтиром ва фаҳмиши мутақобила бошад.

Муборак бошад!!!

Муфассал ...

Панҷшанбе, 06 Феврал 2025

НАШРИ КИТОБИ НАВ – «ГӮЙИШИ ҒОРОН (ЛЕКСИКА ВА МОРФОЛОГИЯ)»

НАШРИ КИТОБИ НАВ – «ГӮЙИШИ ҒОРОН (ЛЕКСИКА ВА МОРФОЛОГИЯ)»

Бо хушнудӣ ва ифтихор Шумоёнро аз нашри китоби муҳими илмӣ – «Гӯйиши Ғорон (Лексика ва морфология)» огоҳ месозем! Ин китоб таҳқиқоти ҳамаҷонибаи забоншиносӣ буда, ба омӯзиши гӯйиши Ғорон – яке аз гӯйишҳои қадимаи тоҷикии Бадахшони кӯҳӣ бахшида шудааст. Дар ин таҳқиқот хусусиятҳои луғавӣ, фразеологӣ ва морфологии ин гӯйиш баррасӣ гардида, робитаи он бо дигар гӯйишҳо ва забони адабии тоҷикӣ мавриди таҳлил қарор гирифтааст.

Маълумоти умумӣ дар бораи китоб

Муаллиф: Фозилов Дорғабек Фарозович

Муассисаи нашр: «Сифат-Офсет», Душанбе, 2024

Ҳаҷми саҳифаҳо: 180 саҳифа

ISBN: 978-99985-77-36-7

Қарори нашр: Бо қарори Шӯрои олимони Институти илмҳои гуманитарӣ ба номи академик Б. Искандаров АМИТ (протоколи № 2 аз 20.02.2024) тавсия гардидааст.

ТДҲ: 001: 807.158.0 (092)

ТКБ: 71: 81.3 (2 тоҷик)

Муҳаррирон ва таҳрири илмӣ

Зери таҳрири илмӣ:

Қаландариён Ҳоким Сафар - доктори илмҳои филология

Муҳаррири масъул: доктори илмҳои филология, профессор Офаридаев Н.

Муҳаррирон:

Доктори илмҳои филология, профессор Алимамадов М.М.

Ҳамоҳангсози илмӣ, номзади илмҳои филология Мирзоев Ш.

Мазмуни китоб ва муҳтавои илмӣ

Китоби мазкур яке аз таҳқиқоти муҳимтарин дар соҳаи забоншиносии тоҷик маҳсуб мешавад ва бахшида ба омӯзиши лексика ва морфологияи гӯйиши Ғорон, ки дар қаламрави вилояти Бадахшони Тоҷикистон, махсусан ноҳияи Ишкошим, маъмул аст, равона шудааст.

Дар китоб таҳлил ва баррасӣ шудаанд:

Лексикаи гӯйиши Ғорон – вожаву истилоҳҳои хоси ин гӯйиш ва муносибати онҳо бо забони адабии тоҷикӣ ва дигар гӯйишҳои помирӣ;

Фразеология – ибораҳои рехта, вожабандӣ ва таркибҳои луғавӣ, ки танҳо дар ин гӯйиш мавҷуданд;

Морфологияи гӯйиши Ғорон – сохтор ва қоидаҳои грамматикӣ, истифодаи бандакҳо, тағйирёбии шаклҳои калима ва таъсири забонҳои дигар ба ин гӯйиш.

Китоб дар асоси таҳқиқоти иҷтимоӣӣва муқоисавии забоншиносӣ таълиф гардида, бо мисолҳои воқеӣ аз гуфтугӯҳои мардум ва маводи таърихӣ бой гардонида шудааст.

Чӣ гуна таҳқиқот анҷом ёфтааст?

Муаллифи китоб солҳои зиёд дар минтақаи Бадахшон, махсусан дар ноҳияи Ишкошим, таҳқиқоти забоншиносӣ анҷом дода, бо сокинони маҳаллӣ мусоҳибаҳо гузаронидааст. Дар китоб садҳо мисоли лексикӣ ва морфологӣ, инчунин ибораҳои рехтаи нодир, ки танҳо дар ин гӯйиш истифода мешаванд, оварда шудаанд.

Дар раванди таҳқиқот муаллиф ба ҳуҷҷатҳои таърихӣ, дастхатҳо ва таҳқиқоти қаблии забоншиносон низ такя кардааст. Ҳамзамон, китоб бо таҳлилҳои муқоисавӣ байни гӯйиши Ғорон ва дигар гӯйишҳои тоҷикӣ ва помирӣ бой гардонида шудааст.

Аҳамияти илмӣ ва амалӣ

Ин китоб барои таҳқиқоти забоншиносӣ арзиши беназир дорад, зеро:

Ба омӯзиши таърихи забони тоҷикӣ ва дигар гӯйишҳои он кӯмак мекунад;

Хусусиятҳои нодири грамматикии гӯйиши Ғоронро шарҳ медиҳад;

Барои филологҳо, забоншиносон ва муҳаққиқони забони тоҷикӣ як манбаи муҳими илмӣ хоҳад буд.

Чаро ин китоб муҳим аст?

Дар ҳоле ки бисёре аз гӯйишҳои маҳаллӣ зери таъсири забонҳои расмӣ қарор гирифта, тағйир меёбанд ё аз байн мераванд, ин таҳқиқот барои ҳифзи мероси забонӣ ва фарҳангии тоҷикон муҳим мебошад.

Китоб метавонад барои донишҷӯён, омӯзгорон ва муҳаққиқони соҳаи забоншиносӣ ҳамчун дастури таҳқиқотӣ хизмат кунад.

Муҳим барои касоне, ки мехоҳанд гуфтугӯи маҳаллии хешро омӯзанд ё таҳқиқ намоянд.

Барои кӣ муфид аст?

Муҳаққиқон – барои таҳқиқи гӯйишҳои тоҷикӣ ва дигар забонҳои минтақа.

Донишҷӯён – барои омӯзиши сохтори морфологӣ ва луғавии забони тоҷикӣ.

Муаллимон ва омӯзгорони филология – ҳамчун маводи омӯзишӣ дар факултаҳои филология.

Ҳаводорони забон ва фарҳанги тоҷикӣ – барои шиносоӣ бо як қисми муҳими мероси забонӣ.

Чӣ гуна метавонед ин китобро дастрас кунед?

Китоби «Гӯйиши Ғорон (Лексика ва морфология)» аллакай нашр шудааст ва хоҳишмандон метавонанд онро дастрас намоянд.

Барои маълумоти бештар ва харидории китоб, лутфан бо мо тамос гиред:

Суроға: шаҳри Хоруғ, кӯчаи У. Холдоров 4, Институти илмҳои гуманитарии ба номи академик Б. Искандарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

Расона: www.ign.tj

Телефон: +992 93 464 11 66

Китоби мазкур метавонад манбаи арзишманде барои муҳаққиқон, донишҷӯён ё омӯзгорон барои таҳқиқоти илмӣ хизмат расонад.

Муфассал ...

Душанбе, 03 Феврал 2025

ШУКӮҲИ ИСТИҚЛОЛ ДАР БАДАХШОН

Бо қарори Шӯрои олимони Институти илмҳои гуманитарии ба номи Б. Искандарови АМИТ (протоколи № 9, аз 15 ноябри соли 2024) ба чоп тавсия гардид.

УДК-94(575.3)
ББК 63,3 (2.точик) +74,265.1+72.3+74 тоҷик 7-4
A-50

Алимшоев Мамадризо Мамадасанович. Шукӯҳи истиқлол дар Бадахшон. Душанбе: "Сифат-Офсет" 2024. – 262 саҳ.

Зери назари узви вобастаи АМИТ, доктори илмҳои таърих, профессор Ҳайдаршо Пирумшоев ва доктори илмҳои филологӣ, профессор Қаландариён Ҳоким Сафар.

Муҳаррирони масъул: н.и.ф. дотсент Дорғабек Фозилов, н.и.ф. дотсент Азатшо Насрадиншоев.

Маҷмуаи мақолаҳо дар асоси мақолаҳои илмӣ, илмӣ-оммавӣ ва публисистӣ, ки қисмашон пештар нашр шудаанд, ва қисмашон барои аввалин бор ба нашр мерасанд, пешниҳод гардидааст. Мақолаҳо ба таҳлили воқеъбинонаи раванди давлатдории навини тоҷикон, шоҳкориҳои даврони истиқлол ва дастовардҳои иқтисодиву иҷтимоӣ ва фарҳангии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дар се даҳсола бахшида шудаанд.

Шукӯҳи истиқлол дар Бадахшон — ин китоб як таърихи хос ва арзишманд аст, ки ба ҷомеаи тоҷик пешниҳод мешавад, то мо дуруст ва бе хато ба даврони истиқлол ва рушду нумӯи минтақаамон назар андозем. Муаллиф, ки бо донишу таҷрибаи фарогири хеш ин таҳлилҳоро гузаронида, муҳимтарин паҳлӯҳои таърихии минтақаи Бадахшонро бо муҳаббат ва эҳтиром ба гузаштагони хеш нишон додааст, таъкид мекунад, ки ин минтақа бо вуҷуди душвориҳо ва чолишҳо дар роҳи рушд, ҳамеша бо як ҷонибдории амиқ ва ҳимояти устувор аз истиқлолият ва арзишҳои миллии тоҷикон қарор гирифтааст.

Ин китоб барои мутахассисони соҳаи таърих, муҳаққиқони фарҳанг, омӯзгорон ва ҳамаи шогирдону хонандагони соҳаҳои гуманитарӣ муҳим ва мавриди омӯзиш мебошад. Ҳамзамон, хонандагони ғайрикасбӣ, ки ба таърихи кишвар ва шоҳкориҳои халқи тоҷик таваҷҷӯҳ доранд, метавонанд барои фаҳмидани равандҳои таърихии Бадахшон ва дигар минтақаҳо бо осори таърихии ва фарҳангии ин минтақа шеносо шаванд.

Маҷмуа барои мутахассисони соҳаи таърихи ВМКБ, донишҷӯён ва тамоми шахсоне, ки ба таърихи халқи тоҷик шавқ доранд, нигаронида шудааст.

ISBN 978-99985-77-35-0

Муфассал ...

wrapper