Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни пешниҳоди Паём ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ», ки санаи 28-уми декабри соли 2024 ироа гардида буд, аз вазъи бисёр ҳассоси ҷомеаи ҷаҳонӣ ёдовар шуданд. Дар ин замина, Сарвари давлат афзуданд, ки воситаи ягонаи ҳимояи миллат ва давлат дар шароити пуртаззоди ҷаҳонишавӣ, ин рушди соҳаи маориф, боло бурдани иқтидори иқтисодии соҳаҳои гуногун ва афзалиятноки иқтисодиёти миллӣ ва, фароҳам овардани шароити мусоид барои зиндагии шоиста дар мамлакат мебошад.

      Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми имсолаи худ ба Маҷлиси Олӣ қайд карданд, ки ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ дар сиёсати давлати Тоҷикистон мақоми хос дошта, барои дастгирии соҳаҳои иҷтимоӣ ва баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии мардум маблағгузорӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ ҳамасола зиёд карда мешавад. Инчунин таъкид карданд, ки Ҳукумати мамлакат ба рушди соҳаи маориф таваҷҷуҳи аввалиндараҷа медиҳад. Имрӯз дар соҳаи маорифи мамлакат ҳашт барномаи давлатӣ ва ду стратегияи дарозмуддат татбиқ шуда истодаанд, ки ба рушду инкишофи таълиму тарбия, амалигардонии ислоҳоти соҳа, дастгирии мактабу омӯзгор, таълифи китобҳои дарсии насли нав ва такмили мазмуну мундариҷаи таҳсилот мусоидат менамояд.

       Имрӯз 42 ҳазору 400 нафар ҷавонони мо дар 42 давлати мутараққии ҷаҳон таҳсили илм доранд, ки 13 ҳазор нафар ё беш аз 30 фоизи онҳо духтарон мебошанд. Пешвои миллат пешниҳод намуданд, ки аз 1уми сентябри соли 2025 бо мақсади боз ҳам беҳтар намудани сатҳи некуаҳволии сокинони мамлакат ва тақвияти ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ маоши вазифавии кормандони муассисаҳои томактабӣ, таҳсилоти миёнаи умумии соҳаи маориф 30 фоиз, маоши вазифавии кормандони дигар муассисаҳои соҳаи маориф, соҳаҳои илм, фарҳанг, тандурустӣ, муассисаҳои соҳаи ҳифзи иҷтимоӣ, мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ ва дигар муассисаҳои буҷетӣ, инчунин стипендияҳо 20 фоиз зиёд карда шавад.

      Дар асоси супориши Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат аз 1-уми сентябри соли 2025 нафақаҳои суғуртавӣ, меҳнатӣ ва иҷтимоӣ, инчунин, иловапулӣ ба онҳо тибқи муқаррароти моддаи 51-уми Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи нафақаҳои суғуртавӣ ва давлатӣ» ва андозаи нафақаи заминавӣ 10 фоиз зиёд, яъне индексатсия карда мешавад.

      Бо дарназардошти таваҷҷуҳи аввалиндараҷа доштани Пешвои муаззами миллат ба соҳаи маориф ба Ҳукумати мамлакат, Вазорати маориф ва илм ва роҳбарони мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ супориш доданд, ки бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ ва зиёд гардидани шумораи кӯдакону наврасон тадбирҳои мушаххас андешанд. Яъне, дар панҷ соли оянда бо истифода аз ҳамаи сарчашмаҳои маблағгузорӣ ва бо дарназардошти ҳадафи гузошташуда барои фарогирии 50 фоизи кӯдакони синну соли томактабӣ бунёди 800 муассисаи таҳсилоти томактабӣ ва беш аз 1000 муассисаи таҳсилоти умумиро таъмин намоянд.

       Инчунин, ба роҳбарони вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо дастур доданд, ки дар панҷ соли оянда, бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ, барои дар ҳар як маҳалли аҳолинишин, ки 100 оила зиндагӣ мекунад, ҳатман бунёд кардани як муассисаи томактабӣ тадбирҳои зарурӣ андешанд.

       Соли 2025 барои Тоҷикистон аз ҷиҳати амалияи сиёсӣ соли таърихӣ ва муҳим дар Паём арзёбӣ гардида, вазифаҳои мушаххас ба тамоми вазорату идораҳои давлатӣ дода шуд.

Дар заминаҳои рушди иқтисоди миллӣ ва муваффақиятҳои дипломативу сиёсӣ дар соли 2024 ишора шуд, ки ин тамоюл дар соли 2025 низ нигоҳ дошта шавад.

 

     28 декабри соли гузашта, дар бинои нави мақоми олии қонунгузори мамлакат – Маҷлиси Олӣ, паёми навбатии Роҳбари давлат дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишвар баргузор гардид.

     Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон суханрониашро оиди Сарқонуни мамлакат сар карда, иброз доштанд, ки “Соли 2024 мардуми шарафманди Тоҷикистон 30-юмин солгарди қабули Конститутсияи давлати соҳибистиқлоли худро бо ифтихору шукргузорӣ аз соҳибватаниву соҳибдавлатӣ таҷлил намудаанд”.

Конститутсия ҳамчун санади тақдирсози давлати тоҷикон заминаи ҳуқуқии давлатдории мустақил, соҳибихтиёрии миллӣ ва рушди ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷомеаи кишвар, аз ҷумла, соҳаи тандурустиро фароҳам овардааст.

     Сарқонуни давлати Чумҳурии Тоҷикистон ҳимояи ҳуқуқи ҳар як шаҳрванди мамлакатамонро дар ҳифзи саломатӣ ва истифода аз ёрии тиббии ройгон дар муассисаҳои нигаҳдории тандурустии давлатӣ таъмин менамояд.

     Бояд ишора намуд, ки Пешвои миллат доимо дар ҳар як суханрониаш дар баробари дигар самтҳои афзалиятноки кишвар, ба яке аз масъалаҳои ниҳоят дараҷа муҳим ва афзалиятнок, яъне беҳдошти саломатӣ ва солимии миллат ва дастрасӣ ба хизматрасониҳои ҳаматарафаи тиббӣ, ишора менамоянд: “Ҳукумати мамлакат барои таъмин намудани фаъолияти босамари муассисаҳои соҳаи тандурустӣ ва баланд бардоштани сатҳу сифати хизматрасониҳои тиббӣ ба аҳолӣ тадбирҳои заруриро амалӣ гардонида истодааст”. Масалан, дар доираи нақшаи корҳои ободониву бунёдкорӣ ба истиқболи ҷашни 35-солагии истиқлоли давлатӣ, дар се соли охир дар мамлакат 660 иншооти соҳаи тандурустӣ, 480 иншооти варзишӣ, 175 иншооти фарҳангиву фароғатӣ ва ҳазорҳо иншооти дигари истеҳсоливу иҷтимоӣ бунёд ва ба истифода дода шуданд.

      “Дар соли 2025-ум барои соҳаи тандурустӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ 4,3 миллиард сомонӣ пешбинӣ гардидааст, ки нисбат ба соли 2024-ум 840 миллион сомонӣ зиёд мебошад”.

Сарвари Давлат қайд карданд, ки дар давоми чанд соли охир Ҳукумати Тоҷикистон бинои Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, ки кормандони он дар шароити бисёр номусоид фаъолият мекарданд, инчунин, биноҳои ду муассисаи бузурги таҳсилоти олии тиббӣ – Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абӯалӣ ибни Сино ва Донишгоҳи давлатии тиббӣ дар вилояти Хатлонро бо беҳтарин шароит бунёд карда, ба истифода дод.

      Роҳбари давлат ба тайёр кардани кадрҳои баландихтисос дар ҳар соҳа ҳамеша диққати ҷиддӣ медиҳанд ва дар китобашон “Чеҳраҳои мондагор” дар бораи фарзанди бузурги халқи тоҷик Абӯалӣ ибни Сино қайд кардаанд, ки: «Шайхурраис Абӯалӣ ибни Сино яке аз бузургтарин файласуфон, олимон, табибон ва адибони тоҷику форс буда, дар рушду камоли тамаддуни ҷаҳонӣ саҳми барҷаста дорад. Воқеан, нақши барҷастае, ки Ибни Сино дар таърихи фарҳанги миллат ва башарият гузоштааст, номи ӯро барои аҳли ҷаҳон азиз ва ҷовидонӣ гардонидааст. Ба шарофати осори абадзиндаи хеш Ибни Сино имрӯз низ ҳамзамон ва ҳамқадами ҷомеаи башарӣ мебошад».

     Ин суханҳои Пешвои миллат дар бораи кору фаъолияти Ибни Сино чун сармашқ барои хатмкунандагони Донишгоҳҳои тиббии мамлакатамон хизмат мекунанд. Зеро ҳар як хатмкунанда, ҳангоми соҳиби дипломи табибӣ шудан савганд ёд мекунад, ки вориси арзандаи табиби машҳур Абӯалӣ Ибни Сино бошад, то ки дониш ва малакаи тиббии худро баҳри табобати бемориҳо ва ҳифзи саломатии инсон бахшад.

     Воқеан бояд кайд кард, ки Абуалӣ ибни-Сино, дар асари безаволи худ “Ал-қонун фи тиб” масъалаҳои тибро бо асосу далелҳои мушаххас инъикос намуда, дар бораи саломатӣ чунин навиштаанд: “...саломатӣ на танҳо вобаста ба ҷисм, балки ба ҳолати руҳӣ ва эҳсосот низ вобастагӣ дорад”.

    Роҳбари кишвар барои тарғиби тарзи ҳаёти солим, пешгирӣ аз бемориҳои гуногун, роҳ надодан ба фавти модар ва кӯдак, бо нуқсонҳои вазнини ҷисмонӣ (маъюбӣ) таваллуд нашудани насли ояндасози миллати куҳанбунёди тоҷик, пешгирӣ аз воридоти дорувории қалбакӣ ва истифодаи он бо кормандони соҳаи тиб пайваста суҳбату вохӯриҳо мегузаронанд.

     Ҳама вақт дар суханрониашон Пешвои миллат аз аҳаммияти хӯроки солим, яъне тайёр ва омода намудани хӯрок аз меваю сабзавоти аз ҷиҳати экологӣ тозаи ватанӣ, варзиш ва фаъолияти ҷисмонӣ, ки на танҳо ба саломатии ҷисмонӣ балки ба ҳолати равонӣ кӯмак мерасонад, таъкид мекунанд. Бо суханони пандомезаш дар бораи муносибати хуб, рафтор ва гуфтори нек бо волидайн, оила, зану фарзанд, хешу табор, дӯстон, умуман бо ҳамаи инсонҳо, новобаста аз миллат, нажод, дин, мазҳаб, ки ҳолати рӯҳӣ ва равонии шахс аз ин беҳтару хубтар мегардад, насиҳат мекунанд.

      Муҳимтарин нуқтаро, ки Пешвои миллат доимо таъкид мекунанд, ин масъалаи барҳам ва роҳ надодан ба никоҳи хешутабории наздик аст: “Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки солҳои охир дар заминаи никоҳҳои хешутабории наздик таваллуди фарзандони маъюб зиёд гаштааст. Воқеан, илми тиб зараровар будани никоҳҳои хешутабории наздик, аз ҷумла сабабҳои таваллуди фарзандони дорои нуқсҳои ақливу ҷисмониро аз чунин никоҳҳо исбот намудааст. Мо бояд аз ин ишораву фармудаҳо хулоса бароварда, эҳтиёткор бошем, таъкидҳо ва гуфтаҳои гузаштагонро фаромӯш накунем, аз илми муосири тиб ва дастовардҳои он огоҳона истифода намоем, то ки генофонди миллати азизамон ҳифз гардад ва наслҳои солим оилаҳои моро боз ҳам хушбахттар намоянд”.

      Дар баробари ҳамаи ин ғамхориҳо, ба ҳар як шаҳрванди ватанамон маълум аст, ки бо соҳибистиқлол гаштани Тоҷикистон, Ҳукумати мамлакат барои бо тарҳи замонавӣ сохтани биноҳои тиббии таҳсилоти олӣ, колеҷҳо ва бунгоҳҳои тиббӣ, ё ин ки таҷдиду азнавсозии муассисаҳои тиббӣ, ки дар даврони Шӯравӣ сохта шуда буданд, ҷидду ҷаҳди зиёд намуда, онҳоро бо беҳтарин усул таъмир карда, ба истифода дод: “Умуман, дар 33 соли соҳибистиқлолӣ, ғайр аз таъмиру таҷдиди муассисаҳои мавҷудаи соҳаи тандурустӣ, бо истифода аз ҳамаи имкониятҳо 3076 муассисаи нави тиббӣ бунёд карда шуд”.

      Дар баробари корҳои амалигардида Пешвои миллат ба роҳбарияти Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо як қатор супоришҳои мушаххас доданд, аз қабили:

- дар ҳамкорӣ бо соҳибкорону сармоягузорон ҷиҳати то ҷашни 35-солагии истиқлоли давлатӣ пурра бартараф намудани мушкилоту масъалаҳои муассисаҳои тандурустӣ тадбирҳои мушаххас андешанд;

- тайёр намудани мутахассисон ва бо кадрҳои баландихтисос таъмин намудани муассисаҳои тиббӣ;

- паст будани сифати доруворӣ ва истифодаи самараноки таҷҳизоти ҳозиразамони тиббӣ;

- барои ислоҳи камбудиҳои ҷойдошта, таъмин намудани рушди бомароми соҳа ва тарбияи кадрҳои баландихтисос тадбирҳои зарурӣ андешида, хизматрасонии босифати тиббӣ ва фаъолияти босамари муассисаҳои тиббиро таъмин намоянд.

       Бо боварии комил метавон гуфт, ки бо бартараф намудани камбудиҳои ҷойдошта соҳаи тандурустӣ метавонад, барои беҳдошти саломатии аҳолии мамлакатамон саҳми боз ҳам бештари худро гузорад.

      Бо камоли эҳтиром ва сарбаландӣ изҳор менамоем, ки Ҳақназар Имомназар, ходими илмии шуъбаи тадқиқоти иҷтимоию иқтисодии Бадахшони ИИГ АМИТ, дар Озмуни ҷумҳуриявӣ бахшида ба Соли 2024 "Соли маърифати ҳуқуқӣ" бо мақолаи арзишманди худ сазовори ҷои якум дар номинатсияи беҳтарин мақолаи илмӣ гардиданд.  Маърифати ҳуқуқӣ – пояи ҷомеаи ҳуқуқбунёд!

     Ин озмун, ки ба ифтихори ҷашни 30-солагии Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид, имкони арзёбии корҳои илмиву маърифатии олимони кишварро фароҳам овард. Дар чунин сатҳи баланди мусобиқа, Ҳақназар Имомназар тавонистанд бо таҳқиқоти илмии худ аҳамияти баланд ва самаранокии маърифати ҳуқуқиро дар ҷомеа таъкид намуда, ҷойгоҳи шоистаи худро дар байни беҳтаринҳо таъмин намоянд.

     Ин дастоварди бузург натиҷаи заҳмати самимӣ ва донишмандии Шумо мебошад. Корҳои Шумо на танҳо ба рушди илми ҳуқуқӣ мусоидат мекунанд, балки намунаи ибрат барои олимони ҷавон ва ҳама онҳое мебошанд, ки дар роҳи маърифат ва дониш талош мекунанд. Сазовори таҳсин ва эҳтиром!

     Мо ифтихор мекунем, ки чунин олимони кордон ва донишманд дар сафҳои пешсафи илми кишварамон қарор доранд. Ҳақназар Имомназар, Шумо бо фаъолияти пурмаҳсули худ собит намудед, ки илму маърифат қувваи пешбарандаи ҷомеа мебошад. Муборак бод!

     Аз самими дил ин муваффақиятро табрик мегӯем ва орзу мекунем, ки ҳамаи талошҳои Шумо ҳамеша бо натиҷаҳои баланд қадр гарданд. Бигзор дастовардҳои навбатии Шумо дар сатҳи миллӣ ва байналмилалӣ низ эътироф шаванд. Ташаккури самимӣ барои саҳми Шумо дар пешрафти илми ватанӣ!

     Бигузор ин комёбӣ оғози муваффақиятҳои бузургтар гардад ва номи Шуморо дар таърихи илм ва маърифати тоҷик бо ҳарфҳои заррин сабт кунад.