Истиқлолияти Тоҷикистон: Роҳ ба суи тараққиёт

Некушоева Шаҳло Саиднуриддиновна – номзади илми филология, муовини директори Институти илмҳои гуманитарии АМИТ

 

Истиқлолияти Тоҷикистон: Роҳ ба суи тараққиёт

 

     Истиқлолияти давлатӣ мафҳуми калидӣ дар муносибатҳои байналмилалӣ буда, маънои онро дорад, ки ҳар як давлат ҳуқуқи мустақилона қабул кардани қарорҳои сиёсати дохилӣ ва хориҷии худро дорад. Ин мафҳум ҳуқуқи муқаррар намудани қонунқои худ, идора кардани иқтисодиёти худ, сиёсати иҷтимоию фарҳанги давлати худ, ба роҳ мондани муносибатҳои дипломати бо дигар кишварҳоро дар бар мегирад. Истиқлолият инчунин маънои онро дорад, ки дигар давлатҳо ва созмонҳои байналмилалӣ ҳақ надоранд ба корҳои ин давлат дахолат кунанд ва ё қарорҳои қабулкардаи худро бар души давлат бор кунанд. Худмухторияти давлат, ки асоси истиқлолияти он аст, ба миллат имкон медиҳад, ки сарнавишти худро озодона муайян кунад ва манфиатҳои миллии худро амалӣ намояд [2].

    Бояд гуфт, ки эътирофи истиқлолияти кишвар нақши калон дорад, зеро он мояи эътирофи қонунияти давлат дар ҷомеаи ҷаҳонӣ мебошад. Қонунан эътироф гардидани давлат дутарафа амалӣ мегардад: 1. эътирофи дохилӣ, ки эътирофи ҳокимияти давлатӣ ва қонунҳои он аз тарафи худи шаҳрвандони кишварро дар назар дорад ва ин нишондиҳандаи муҳайё гардидани дастгирии аҳолӣ ва ибрози боварӣ ба институтҳои сиёсӣ мебошад; 2. эътирофи беруна, ки эътирофи давлатҳо ва созмонҳои байналмилалии дигар аз ҳокимияти давлатӣ ва қунунҳои онро дар назар дорад.

    Дар Тоҷикситони имрӯза мо ҳар ду намуди эътирофи давлатиро мушоҳида карда истодаем. Бе шаку шубҳа, фоизи бештари шаҳрвандони кишварамон ҳокимияти давлатӣ ва қанунҳои онро эътироф карда истодаанд, ки як қатор омилҳо метавонанд шоҳиди ҳамин ҳол бошанд. Аз ҷумлаи онҳо иштирок дар интихобот бо фоизи калони ҳозиршавандагон, ба таври ихтиёрӣ пардохт гардидани ҳамаи намудҳои андоз аз тарафи шаҳрвандон, хизмати ихтиёрӣ дар сафи Артиши миллӣ, риояи қонунҳои давлатӣ аз тарафи фоизи бештари аҳолӣ, зоҳир намудани боварӣ ва эътимод ба институтҳои давлатӣ, вуҷуд надоштани эътирозҳои оммавӣ ва фаъолияти ҷамъиятии шаҳрвандон. Ҳамаи ин падидаҳои ҷамъиятӣ гувоҳ бар онанд, ки шаҳрвандони Тоҷикистон ҳокимияти давлатии кишварамон ва қонунҳои онро эътироф менамоянд.

    Истиқлолияти Тоҷикситон дар арсаи ҷаҳонӣ аз тарафи 150 давлат эътироф гардид [3] ва дар натиҷа кишварамон дар руйхати 196 давлати соҳибистиқлоли ҷаҳонӣ ворид гардид [4]. Қонунан эътироф гардидани давлат дар арсаи байналмилалӣ як навъ «тасдиқ»-и давлатҳои дигар оиди он, ки ин давлат воқеан тамоми ҳуқуқу ӯҳдадориҳои марбут ба соҳибихтиёрӣ ва истиқлолияти худро дорад. Ва мо хуб огоҳ ҳастем, ки эътироф намудани ҳокимияти як давлат ва қонунҳои он дар як ҷойи холӣ амалӣ намегардад. Барои ба даст овардани эътирофи давлатҳои ҷаҳонӣ аз ҳокимият ва қонунҳои худ давлат бояд як қатор принсипҳои давлатдорӣ дошта бошад. Аз ҷумлаи ин принсипҳо таъсис ёфтани давлат дар натиҷаи иродаи озоди шаҳрвандон, якпорчагии давлат, принсипи дахолат надоштани дигар давлатҳо дар сиёсати дохилии ин кишвар, принсипи ҳамзистии осоишта дар миёни кишварҳои ҳамсоя ва умумиҷаҳонӣ, принсипи идоракунии самаранок ва ғайраро номбар кардан мумкин аст. Ин аз он гувоҳ медиҳад, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамон давраҳои ноором ҳам принсипҳои номбурдаи давлатдориро аз худ зоҳир мекард, ки дар акси ҳол 150 давлати ҷаҳонӣ кишварамонро эътироф намекарданд. Соли 1993 12 созмони байналмиллалӣ, аз қабили Созмони Милали Муттаҳид, Созмони Амният ва Ҳамкории Аврупо, Хазинаи Байналмилалии Асъор, Бонки Ҷаҳонӣ, Бонки Аврупоии Таҷдид ва Рушд, дар соли 1994 8 созмони байналмилалӣ, соли 1995 2 созмон ва соли 1996 дар Ҷумҳурии Тоҷикистон боз 2 ташкилот намояндагии худро кушода, ба фаъолият шуруъ намуданд [3].

 

    Тоҷикистони соҳибистиқлол: даврони навин

    Истиқлолияти Тоҷикистон як рӯйдоди муҳиме буд, ки дар аснои пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ ва паиҳам ба даст овардани истиқлолият аз тарафи собиқ ҷумҳуриҳои Шӯравӣ ба вуқуъ пайват. Ин раванди сиёсӣ осон набуд ва бо таҳаввулоти ҷиддии сиёсиву иҷтимоӣ ҳамроҳ буд. Тоҷикистон пас аз ба даст овардани истиқлолият дар соли 1991, сарфи назар аз шароити душвор, аз қабили ҷанги шаҳрвандӣ, мушкилоти иқтисодӣ ва чолишҳои геополитикӣ ба комёбиҳои назаррас ноил гардид. Асоситарин дастовардҳо, ки самараи Истиқлолиятанд, ба таври хеле кӯтоҳ метавонем чунин номбар кард:

1. Эътидоли вазъи сиёсӣ

Пас аз хатми ҷанги шаҳрвандӣ дар соли 1997 Тоҷикистон тавонист вазъи сиёсии кишварро ба эътидол дароварад. Дар соли 1997 Созишномаи сулҳ баста шуд (1997 ... ), ки он ба низоъи мусаллаҳона хотима гузошта, барои муколамаи сиёсӣ шароит фароҳам овард. Ин созишнома имкон дод, ки нерӯҳои мухолиф ба раванди сиёсӣ ворид шаванд, ки ба дарозмуддатии суботу сулҳ дар кишвар мусоидат кард.

2. Рушди иқтисодӣ

Иқтисодиёти Тоҷикистон оҳиста-оҳиста, вале бешубҳа аз доираи таназзули шадиде, ки дар пайи ҷанги шаҳрвандӣ ва пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ ба вуҷуд омад, барояд. Дар даҳсолаҳои охир кишвар ба шарофати рушди соҳаи кишоварзӣ, маъданҳои кӯҳӣ ва сохтмон ба рушди устувори иқтисодӣ ноил гардид ва содироти алюминий, пахта ва неруи барқ низ нақши муҳиме дар вазъяити кунунии иқтисодии он доранд.

3. Рушди инфрасохтор

Дар кишвар лоиҳаҳои муҳими инфрасохторӣ, аз қабили сохтмони роҳҳо, пулҳо, нақбҳо ва нерӯгоҳҳои нав амалӣ мешуданд ва шуда истодаанд. Нерӯгоҳи барқи обии Роғун ва Себзорро мисол овардан мумкин аст, ки пас аз анҷомёбӣ ба яке аз бузургтарин нерӯгоҳҳои барқи обии минтақавӣ ва ҷаҳонӣ табдил хоҳанд ёфт. Ин ба Тоҷикистон имкон медиҳад, то тавлиди нерӯи барқро хеле афзоиш дода, ба кишварҳои ҳамсоя содир намояд.

4. Маориф ва тандурустӣ

Тоҷикистон дар рушди системаҳои маориф ва тандурустии худ ба муваффақиятҳои назаррас ноил гардид. Ба душвориҳои иқтисодӣ нигоҳ накарда, дараҷаи саводнокӣ дар кишвар аз аввали солҳои Исиқлолият дар сатҳи муайян нигаҳ дошта мешуд ва дар солҳои охир шумораи мактабҳо ва донишкадаҳои олӣ сол аз сол афзуда истодааст. Соҳаи тандурустӣ, махсусан дар бобати беҳтар намудани дастрасӣ ба хизматрасониҳои тиббӣ, муҷаҳҳаз гардидани муассисаҳои тиббӣ бо таҷҳизоти муосир ва мубориза бо касалиҳои сироятӣ низ пешравиҳо ба даст оварда истодааст.

5. Рушди иҷтимоӣ

Дар солҳои охир дар Тоҷикистон ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ, аз ҷумла беҳбуди вазъи зиндагии мардум, коҳиши фақр ва таҳияи барномаҳои дастгирии иҷтимоӣ, ки баланд бардоштани маоши шаҳрвандон яке аз мисолҳои он шуда метавонад, таваҷҷӯҳи бештар зоҳир шуда истодааст. Барои беҳтар намудани таъминот бо оби тоза, манзил ва қувваи барқ тадбирҳои назаррас андешида мешаванд.

6. Рушди фарҳангии кишвар

Пас аз ба даст овардани Истиқлолият дар кишвар пайдарҳам таваҷҷӯҳ ба фарҳанг, забон ва анъанаҳои тоҷикон дода мешавад. Рушди фарҳангӣ ҳамчунин дар рушди адабиёту санъати миллӣ, дар эҳё ва ҳифзи мероси фарҳангӣ, инчунин дар мақоми давлатӣ гирифтани забони тоҷикӣ зоҳир мегардид.

7. Муносибатҳои байналмилалӣ

Тоҷикистон мавқеъи худро дар арсаи байналмилалӣ мустаҳкам намуда, равобити худро бо кишварҳои мухталиф ва созмонҳои байналмилалӣ густариш дода истодааст. Кишвар дар ташаббусҳои минтақавӣ ва байналмилалӣ, аз қабили Созмони ҳамкории Шанхай (СҲШ) ва Созмони Паймони Амнияти Дастаҷамъӣ (СПАД) фаъолона ширкат меварзад. Тоҷикистон ҳамчунин бо аксари кишварҳои ҷаҳон равобити дипломатӣ дорад ва дар миссияҳои гуногуни посдори сулҳи СММ ширкат мекунад.

 

Ин дастовардҳо, ки самараи бевоситаи Истиқлолият ҳастанд, аз пешрафти Тоҷикистон дар роҳи таҳкими давлатдорӣ, беҳбуди вазъи зиндагии мардум ва ҳамгироӣ ба ҷомеаи ҷаҳонӣ шаҳодат медиҳанд. Албатта, мо наметавонем пешравиҳои соҳаҳои мухталифи кишварамонро дар даврони Истиқлолият инкор намоем, чун онҳо воқеан ҳам вуҷуд доранд. Шояд нафаре садо баланд карда аз боби нуқсҳои дар давлатдории кишварамон ҳарф занад, вале ҷоиз ҳаст пурсем, ки кадом давлате дар давлатдории худ нуқсе накардааст ва кадом шакли давлатдорӣ комил шинохта шуданаш мумкин? Албатта, ҳар давлате хусусиятҳои миллӣ, ҷуғрофӣ, таърихӣ, сиёсӣ, фарҳангӣ ва ғайраи худро дорад, ки ба давлату давлатдории он таъсир гузоштанаш мумкин ҳаст. Вале ҳар як нафар бояд аз худ савол кунад, ки ӯ худаш барои пешрафти кишвари худ ва нигаҳ доштани истиқлолияти давлат чӣ корҳое анҷом додааст.

Ба таври хулосавӣ мехоҳем гуфт, ки ба назарамон, дар баробари дастовардҳои дар боло зикршуда, беҳтарин дастоварди Истиқлолияти давлати Тоҷикистон ин сулҳу суботи устувору ҳукмфармо дар саросари кишварамон мебошад, ки ба шарафи он кудакони ҳар як модари тоҷик аз гуруснагиҳои солҳои 90-уми асри гузашта хабаре ҳам надоранду, ҳар рӯза дар саҳни мактабҳо ва донишгоҳҳои олии ватаниву хориҷӣ ҳозир шуда, талош барои донишомӯзӣ ва илмомӯзӣ доранд, на талош барои зинда мондан.

Сарчашмаҳои истифодашуда:

1. Желинская В.С. Легитимность госдарственной власти: теория и реальность / https://cyberleninka.ru/
2. Акмалова М.А. Современное видение политической независимости / https://cyberleninka.ru/
3. https://khovar.tj/rus/tadzhikistan-i-mirovoe-soobshhestvo/
4. https://merkator.org.ua/ru/spravochnik/

 

Муфассал ...

ДАР ДОИРАИ ЧОРАБИНИҲО БАХШИДА БА ИСТИҚЛОЛИЯТИ ТОҶИКИСТОН:

ДАР ДОИРАИ ЧОРАБИНИҲО БАХШИДА БА ИСТИҚЛОЛИЯТИ ТОҶИКИСТОН:

Таърихчаи кӯтоҳи Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон:

Раванди сиёсии ба даст овардани Истиқлолият дар Тоҷикистон чунин рух дода буд:

• Бозсозӣ ва заифшавии Итифоқи Ҷумҳирияҳои Шуравӣ Сотсиалистӣ (ИҶШС) дар солҳои 80-уми асри гузашта:

Дар солҳои 80-уми асри гузашта дар ИҶШС сиёсати бозсозӣ шуруъ шуд, ки ташаббусгари он Михаил Горбачёв ба ҳисоб меравад. Ин сиёсат боиси заиф шудани ҳокимияти марказӣ ва дар ҷумҳуриҳои шуравӣ эҳёи ҳаракатҳои миллӣ гардид. Дар ИҶШ Тоҷикистон низ баъзе қувваҳо дар бораи мухторият ва истиқлолияти давлат суҳбатҳо меоростанд.

Моҳи августи соли 1991 дар Масква кӯшиши табаддулоти давлатӣ ба амал омад, ки аз ҷониби Кумитаи давлатии вазъияти фавқулодда (ГКЧП) ташкил карда шуд. Ин табаддулот раванди пошхӯрии ИҶШС-ро суръат бахшид, зеро бисёре аз ҷумҳуриҳо онро ҳамчун мояи эълон намудани истиқлолияти давлатии худ истифода карданд.

• Эъломияи истиқлолият (9 сентябри 1991)

Дар аснои ин ҳодисаҳо 9 сентябри соли 1991 Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон истиқлолияти ҷумҳуриро эълон кард ва кишварамон Ҷумҳурии Тоҷикистон ном гирифт. Ҳоло ин сана ҳамчун Рӯзи истиқлоли Тоҷикистон таҷлил мешавад.

• Ҷанги шаҳрвандӣ (1992-1997)

Пас аз эълони Истиқлолият дар Тоҷикистон ҷанги шаҳрвандӣ оғоз шуд, ки аз соли 1992 то соли 1997 идома кард. Ин низоъ дар натиҷаи ноустувории сиёсӣ, мушкилоти иқтисодӣ ва ихтилофоти қавмӣ ба вуҷуд омад. Муқовимати мусаллаҳона миёни нерӯҳои ҳукуматӣ ва гурӯҳҳои мухолиф, аз ҷумла бунёдгароёни исломӣ ва гурӯҳҳои мухталифи минтақавӣ сурат гирифт. Ин ҷанг хисороту талафоти зиёди молӣ ва ҷониро сабаб гардид, ки боз ҳам вазъияти ногувори сиёсӣ ва иқтисодии ҳамонвақтаи Тоҷикистонро вазнин менамуд.

• Созишномаи сулҳ (1997)

Соли 1997, пас аз чанд соли ҷанг, бо миёнҷигарии СММ ва дигар созмонҳои байналмилалӣ миёни ҳукумати Тоҷикситон бо роҳбарии Президенти давлатамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва мухолифин созишномаи сулҳ баста шуд. Ин созишнома ба ҷанги дохилӣ хотима дода, имконият фароҳам овард, ки кишварамон ба давраи нав - раванди бозсозии босуръати кишвар қадам ниҳад.

• Давраи баъдиҷанги шаҳрвандӣ

Баъди ба охир расидани ҷанги шаҳрвандӣ дар Тоҷикистон раванди бозсозӣ ва тарақиёт бо қадамҳои устувор  оғоз гардид. Ҳукумати Тоҷикистон бо роҳбарии Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба тадриҷ  институтхои давлатиашро мустаҳкам намуда, иқтисодиёташро тараққӣ дода, муносибатҳоро бо давлатҳои ҳамсоя ва байналмилалӣ созмон медод. Сарфи назар аз душвориҳои марбут ба оқибатҳои ҷанг, Тоҷикистон истиқлолияти худро нигоҳ дошт ва имрӯз давлати соҳибихтиёри арсаи ҷаҳонӣ маҳсуб мешавад.

Истиқлолияти Тоҷикистон дар шароити таҳаввулоти сиёсӣ, ки бо ҷанги шаҳрвандӣ ҳамроҳ буд, ба даст омад, вале баъдан кишвар тавонист ба сулҳу суботи устувор ноил шавад ва рушди худро ҳамчун давлати соҳибистиқлол идома диҳад.

Истиқлолияти давлат яке аз дастовардҳои муҳимми башарият мебошад. Истиқлолият, худмуайянкунӣ ва рушди миллатро таъмин мекунад. Бо вуҷуди ин, дар ҷаҳони муосир истиқлолият бо мушкилоти нав рӯ ба рӯ мешавад, ки давлатҳоро талаб мекунад, ки устувор бошанд ва ба шароити тағйирёбанда мутобиқ шаванд. Ҳифз ва таҳкими Истиқлолият яке аз вазифаҳои асосии ҳар як давлати соҳибихтиёр ба шумор меравад.

 

Гузоришҳои ходимони илмии ИИГ АМИТ-ро дар доираи ин рубрика интизор бошед!

Муфассал ...

ИБТИКОР БА ХОТИРИ ТОЗАГИИ ГИРДУ АТРОФ

ИБТИКОР БА ХОТИРИ ТОЗАГИИ ГИРДУ АТРОФ

       Дар доираи шанбегиҳои ҳарҳафтаина дар Институти илмҳои гуманитарии ба номи Б. Искандарови АМИТ  шанбегии дастаҷамъона гузаронида шуда, гирду атрофи бинои Институт обёрӣ ва аз ахлотпораҳо тоза карда шуд.

       Шанбегиҳо анъанаи хубе ҳастанд, ки одамонро ба мақсади нек — нигох доштани тозагӣ ва тартиботи шахру минтақаҳо муттаҳид менамояд. Аммо чаро онҳо воқеан лозиманд? Биёед ҳамроҳ фикр кунем:

1. Барои ҳифзи муҳити зист:

• Шанбегиҳо барои ҷамъоварии ахлотпраҳо, ки ба табиат зарар мерасонанд ва муҳити зистро ифлос мекунанд, кӯмак мерасонанд. Бо роҳи гузаронидани шанбегиҳо тоза кардани боғҳо, майдонҳо ва соҳилҳои обанборҳо амалӣ мегардад.
• Бо шинондани дарахту буттаҳо мо вазъи экологиро беҳтар месозем, минтақаҳои нави сабз ба вуҷуд меорем ва ҳаворо бо оксиген бой мегардонем.

2. Манфиати ҷамъиятӣ:

• Ҳангоми шанбегҳо мо метавонем майдончаҳои бозиро таъмир кунем, деворҳоро ранг кунем, роҳравҳо ва дигар ҷойҳои ҷамъиятиро ба тартиб орем.
• Ҳангоми шанбегиҳо муҳити бароҳат барои сокинон эҷод мегардад. Шаҳр ё деҳаи тоза ва хуб нигоҳдошташуда сифати зиндагии ҳамаи сокинонро беҳтар намуда, онро барои фароғат ва сайругашт ҷолибтар мегардонад.

3. Аҳамияти иҷтимоӣ:

• Шанбегиҳо моро якҷоя кардан меомӯзанд. Тозакунии гирду атроф як имконияти хубест барои вақтгузаронӣ бо оила, дӯстон, ҳамкорон, шиносоӣ бо одамони нав ва таҳкими ҳисси муттаҳидӣ.
• Шанбегиҳо сарчашмаи ташаккули масъулиятанд. Иштирок дар ободонии ҷомеа ҳисси масъулиятро нисбати муҳити зист бедор мекунад ва мавқеи фаъоли шаҳрвандиро ташаккул медиҳад.
• Шанбегиҳо воситаи тарбияи насли наврасанд. Вақте ки калонсолон дар тоза кардани ҷомеа иштирок мекунанд, онҳо ба кӯдакон аҳамияти нигоҳубини хона ва сайёраро нишон медиҳанд.

4. Таъсири психологӣ:

• Шанбегиҳо мояи эҳсосоти мусбӣ мебошанд. Якҷоя кор кардан, расидан ба ҳадафи умумӣ ва муошират бо дигарон табъи моро боло мебардорад ва эҳсоси қаноатмандӣ мебахшад.
• Шанбегиҳо мояи рафъи стрессанд. Фаъолияти ҷисмонӣ дар ҳавои тоза барои рафъи стресс ва хастагии дар давоми ҳафтаи корӣ ҷамъшуда кӯмак мекунад.

 

Муфассал ...

Правительство Таджикистана и ГЭС "Себзор": инвестиции в будущее региона

Сабоиева Джамила – научный сотрудник отдела

социально-экономических исследований Бадахшана ИГН НАНТ

 

Правительство Таджикистана и ГЭС "Себзор": инвестиции в будущее региона 

«Уютнейшая вещь керосиновая лампа, но я за электричество»

                                                                        М. Булгаков

 

    Подписываюсь под цитату Михаила Булгакова. Действительно, сегодня без электроэнергии не представляется наша жизнь. Электричество – величайшее изобретение человечества. В современном мире человек просто не может представить свою жизнь без электричества. Так сильно оно вошло в его работу и быт. Электричество является основой современной техники. Нет более важного открытия в истории человечества, чем электричество. Могут сказать, что космос и информатика также являются грандиозными научными достижениями. Но без электричества не было бы ни космоса, ни компьютера.

    Таджикистан является страной с большими гидроэнергетическими ресурсами, и в случае полного использования этих мощностей в ближайшем будущем появится возможность передавать большее количество электроэнергии в соседние страны, полностью обеспечивать потребности народного хозяйства и населения, а также улучшать материальное положение населения.

    Именно в период независимости Республика Таджикистан добилась больших успехов в различных сферах экономики, в том числе в сфере воды и энергетики. Для развития и продвижения сферы энергетики – как приоритетной и важной сферы экономики страны, в этот период был реализован ряд эффективных и конструктивных мер, в том числе обновление и восстановление производственных мощностей и сетей подачи электроэнергии.

    В частности, для решения острой нехватки электроэнергии и обеспечения стабильного экономического развития, повышения уровня благосостояния народа и на этой основе достижения энергетической независимости, налажены восстановительные и строительные работы на крупных судьбоносных объектах были проведены в соответствии с международными требованиями.

    Для улучшения электроснабжения на территории Горно-Бадахшанской автономной области и увеличения её экспорта в приграничные сёла соседнего Афганистана, в настоящее время Правительством Республики Таджикистан в сотрудничестве с партнёрами по развитию продолжается реализация проекта строительства гидроэлектростанции «Себзор» мощностью 11 МВт.

    Себзорская ГЭС – проект правительства Республики Таджикистан, реализуемый при финансовой и технической поддержке Европейского Союза и правительства Германии через Немецкий банк (Kreditanstalt für Wiederaufbau ), Агентство США по международному развитию, секретариата Швейцарии по экономическим вопросам и Всемирного банка.

   Себзорская ГЭС расположена на территории Рошкалинского района ГБАО. Строительство данной ГЭС ведет таджикская компания ТГЭМ, которая получила в мире первый сертификат Стандарта устойчивого развития гидроэнергетики в марте 2023 года. Также в ноябре этого года эта компания получила сертификат GOLD (источник: НИАТ «Ховар»).

    Это достижение делает Себзорскую ГЭС первым проектом в мире, сертифицированным в соответствии с Международным стандартом устойчивого развития гидроэнергетики.

    Строительством ГЭС занимается отечественная компания ТГЭМ, которая активно реализует проекты по строительству инфраструктурных объектов, в том числе, и гидротехнических сооружений. Высокое качество работы специалистов компании позволяет этим объектам достичь высоких результатов в их деятельности.

    Стандарт устойчивого развития гидроэнергетики — это независимая схема сертификации устойчивого развития гидроэнергетического сектора, которая аккредитует гидроэнергетические проекты, соответствующие передовой практике. Сертификаты, выдаваемые в соответствии со Стандартом устойчивого развития гидроэнергетики, отражают показатели устойчивого развития отдельных гидроэнергетических проектов на определенном этапе разработки и эксплуатации.

    Эта сертификация является признанием того, что конкретный проект соответствует строгим критериям ESG (набор стандартов деятельности компании, которые социально ответственные инвесторы используют для проверки потенциальных инвестиций), изложенным в Стандарте устойчивого развития гидроэнергетики, и не является одобрением или представлением компании-владельца гидроэнергетического проекта.

    В настоящее время специалистами ТГЭМ ведутся работы в главном корпусе гидроэлектростанции, в районе плотины, здания гидроэлектростанции и главного моста.

    Достижение проекта «Себзор» является свидетельством того, что правительство Республики Таджикистан последовательно повышает устойчивость в развитии гидроэнергетики, соответствие таким высоким критериям устойчивого развития стало возможным благодаря постоянной поддержке – Европейского Союза и правительства Федеративной Республики Германия. Процесс сертификации уже принес проекту заметные и практические преимущества.

    Этот стандарт, регулируемый Советом по устойчивому развитию гидроэнергетики с участием многих заинтересованных сторон, является международнопризнанным эталоном устойчивого развития гидроэнергетики.

    Это строгая и независимая система, которая оценивает и сертифицирует гидроэнергетические проекты по различным экологическим, социальным и управленческим критериям. Согласовывая свои проекты с этим стандартом, разработчики обеспечивают соблюдение Декларации Сан-Хосе об устойчивой гидроэнергетике, в которой говорится, что «в будущем единственной приемлемой гидроэнергетикой является устойчивая гидроэнергетика» (источник: Азия-Плюс).

    Для выполнения поручений и указаний Президента Республики Таджикистан уважаемого Эмомали Рахмона 12 декабря 2023 года со стороны Министра экономического развития и торговли Завки Завкизода, Директора Немецкого банка развития стран Восточной Европы, Кавказа и Центральной Азии Вероники Гарсиа дель Арко, Главы Регионального представительства Немецкого банка развития в Центральной Азии Андреаса Шнайдера и Главы компании «Памир Энерджи» подписано дополнительное Соглашение о предоставлении гранта в размере 10 млн евро для строительства ГЭС «Себзор» (источник: НИАТ «Ховар»).

    Мощность ГЭС «Себзор» составляет 11 МВт, она будет обеспечивать «зеленой» энергией более 227 тысяч человек в Горно-Бадахшанской автономной области Республики Таджикистан и 468 тысяч человек в приграничных районах соседнего Афганистана (источник: НИАТ «Ховар»).

    Следует отметить, что до сегодняшнего дня при поддержке Правительства Республики Таджикистан и привлечении средств партнеров по развитию, особенно Европейского союза, Правительства Германии, Агентства США по международному развитию (USAID), Швейцарского Секретариата по экономическому сотрудничеству (SЕСО) и Всемирного банка, на строительство ГЭС «Себзор» в общей сложности было привлечено 84 млн долларов в виде грантов.

    Электроэнергия заняла настолько прочное место в нашей жизни, что сейчас обойтись без нее просто невозможно. Она наш незаменимый помощник. ГЭС «Себзор» является судьбоносным объектом, великим источником жизненных благ для народа ГБАО. Начало деятельности электростанции является важнейшим событием в истории нашего народа. Ибо производимое здесь экологически чистое электричество полностью удовлетворит запросы области в электричестве и даст серьезный толчок развитию национальной экономики страны.

   

 

 

Муфассал ...